Designembassy of Water

Tijdens de Dutch Design Week 2021 heeft Embassy of Water op 23 oktober de Persconferentie van Water georganiseerd. Met een inspirerend betoog vertolkte natuurfilosoof Matthijs Schouten de stem van het water.

Matthijs nodigt iedereen uit om naast het stellen van doelen en realiseren van programma’s het water vanuit ons hart te benaderen. Vanuit liefde en erkenning van de authenticiteit van water als bron van alle leven. Door het stellen van vragen als ‘Wat heeft het water nodig?’ In zekere zin verliefd te worden en dankbaar te zijn voor wat we zo vanzelfsprekend (en gratis) krijgen van water. Bestuurders van provincie, gemeente en waterschap gaven hierop hun reactie. Hieronder de reflectie van waterschapsbestuurder Mado Ruijs.

“Mijn fascinatie met water is dat het van nature doet waar het goed in is, en daar altijd meer doorgaat, nooit opgeeft. Hoe slecht het water ook is, het blijft ons voeden -we bestaan voor 60% uit water-, blijft gewassen laten groeien, blijft natuurlijke systemen en biodiversiteit veerkracht geven. Water zuivert en maakt dingen weer schoon, waar water is komt leven, het verkoelt ons en doet ons schoonheid beleven.”

Altijd in beweging
“Het liefst wil water kalm stromen als onderdeel van de grote kringloop, steeds weer veranderend aan een nieuwe omgeving en ander perspectief: van neerslag, naar water voor drinkwater, voor natuur en landbouw, landschap en tuin, via de beken en rivieren en zee om daar weer te verdampen tot wolken in de lucht. We realiseren ons steeds meer dat -vergeleken met die kringloop op aarde-, het water zoals wij het dagelijks zien en gebruiken, maar kort bij ons is. Maar we moeten er wel goed mee omgaan.”Harmonisch meebewegen
“Door ons relatief gematigd klimaat hebben we een bepaalde harmonie met water gevonden. Zelfs zo dat we voldoende schoon water als vanzelfsprekendheid zijn gaan zien; een gratis maar zeer waardevolle grondstof voor álles, met zijn scheppende kracht. Dat beeld is nu wel aan het kantelen. We zien dat de opwarming van de aarde dírect zéer grote impact heeft op het gedrag van water. Tot risicovolle situaties leidt en verwoestende krachten ontketent zoals in Duitsland, België en Limburg afgelopen juli. Immers water is maar beperkt stuurbaar.
Als maatschappelijke organisaties moeten we die schades beperkt zien te houden. Waardoor? Door water een zwaardere stem te geven zowel in stedelijke gebieden en in buitengebieden. Klimaatadaptatie, Water heeft meer ruimte en tijd nodig. Dat vraagt uitdagingen van ons en brengt tegelijk héel veel kwaliteit voor onze leefomgeving. Dit is de stem waar wij als bestuurders in het maatschappelijke domein meer gevolg aan geven.”

Opwarming stoppen
“Tegelijk meen ik nog een tweede stem van water te horen. Dat we sneller en sterker dan nu moeten inzetten op voorkómen van verdere opwarming van de aarde. Zonder extra effort in klimaatmitigatie kán adaptatie geen succes worden. Rigoureuze stappen zijn essentieel om de opwarming niet hoger dan de 1,5 graden te laten oplopen en nog grotere weersextremen te voorkomen. De vraag is of dat besef voldoende doorgedrongen is in het publieke domein?”

Lef en verbinding
“Bedrijven en inwoners zelf zullen het verschil hiervoor moeten maken. Het is niet alleen het systeem, wij zijn het ook zelf en wij kunnen veranderen. Verandering vraagt om ‘omdenken’, zien dat andere oplossingen nuttig en van waarde zijn. Het vraagt om lef om de goede vragen te stellen. De betekenis van wonen en leven in een delta beginnen we pas sinds kort te zien. Wat willen we tot bloei laten komen in de 22ste eeuw? En bestuurlijke lef om daarvoor plannen en creatieve ontwerpen tot uitvoering te brengen. Belangrijk om verbinding met sociale en maatschappelijke organisaties te maken. Het water en de natuur dienen in die afwegingen een grotere stem te krijgen.”

Luister, kijk, gebruik alle zintuigen en talenten en …wees intelligent samen met de natuur en haar elementen
“Laten we geïnspireerd worden door de veranderlijkheid van het water zelf. Het past zich steeds aan en probeert te doen waar het goed in is. Ons meer naar het water toe richten en mét de noden van het water meegaan in plaats van ons ertegen te verzetten, want anders verliezen we het toch.
Laten we zoals de volharding en ontembare kracht van water, alles uit de kast halen voor de energietransitie. Beperk met elkaar de verdere opwarming van de aarde.
Dan kan het water weer doen waar het goed in is: dienen en zorgen voor een gezonde vruchtbare toekomst voor onze kinderen en kleinkinderen.

‘The greater number’ het thema van de Dutch Design Week’21 gaat wat mij betreft over de inzet van méer intelligentie. Met zowel gezond verstand als techniek. Veel kleine stappen maken een groot verschil. Kijk wat werkt voor een volhoudbare leefomgeving. Benut dat wat we al weten.

Dat is wat deze tijd ons vertelt. Maar ook hier geldt de uitspraak van Cruijff ‘Je gaat het pas zien als je het doorhebt’. Dus als overheden moeten wij heel goed uitleggen hoe we weer in harmonie met water en natuur kunnen komen en wat er voor een toekomstbestendige leefomgeving op het spel staat.”

Mado Ruijs
Namens Water Natuurlijk lid van het Dagelijks bestuur van Waterschap De Dommel