Help de zalm, verbeter de weg naar de beken!

Door: Thijs Belgers (lid van Water Natuurlijk en bestuurslid bij Sportvisserij Limburg)

De route van de zalm via de Maas naar de zee

Zalm is een vis die wordt geboren in een beek met veel stroming, een grindbodem én goede waterkwaliteit. De eerste weken leeft de jonge zalm van het voedsel opgeslagen in het dooierzakje van het eitje waar hij uitkwam. Daarna leeft de zalm van plankton om vervolgens te leven op vlokreeftjes, larven van eendagsvliegen, kokerjuffers en steenvliegen. Na één jaar is de zalm 15 tot 20 cm groot. De zalm maakt dan een grote lichamelijk verandering door: hij past zich aan zodat hij kan leven in zout water van de zee. De zalm wordt nu een smolt genoemd. Hij vertrekt dan naar de zee. Als volwassen zalm komt hij twee tot drie jaar later weer terug in zijn geboortebeek om te paaien. Hij is dan ongeveer een meter lang. Maar onderweg naar de zee en weer terug, komt de zalm veel gevaren tegen: roofvissen, waterkrachtcentrales, visnetten, aalscholvers en slechte waterkwaliteit…

De zalm is uitgestorven in Limburg door slechte omstandigheden

In 1954 werd de laatste volwassen zalm gevangen uit de Maas. De oorzaken dat de zalm niet meer in de Maas leefde: watervervuiling, de bouw van stuwen zonder vispassage en het verdwijnen van paaiplaatsen. Dat laatste begon overigens al met de bouw van watermolens in 1600. Die stuwen hebben een verschil in waterpeil nodig. Daarom werden ze afgesloten en konden zalmen niet meer in de beken komen om te paaien.

De zalm heeft paaiplekken, vispassage en goede waterkwaliteit nodig

Gelukkig begint in Waterschap Limburg het tij te keren voor de zalm. Beken als de Geul en de zijbeken ervan, de Swalm, De Roer en de zijbeken in de Duitse Eifel zijn perfecte paaibeken voor de zalm. Deze zijn door de aanleg van vispassages en de verbeterde waterkwaliteit nu bereikbaar voor de zalm. Ook visbeschermende maatregelen bij de ECI waterkrachtcentrale in de Roer en het opschonen van beken met het vrij leggen van de grindbodem leveren hier een belangrijke bijdrage aan. Water Natuurlijk Limburg heeft dan ook de belangrijke wens om deze verbetering door te zetten. Dit kan het waterschap doen door de nog ontbrekende vispassages aan te leggen en de vispassages ook te onderhouden. De doorzwemopeningen in de vispassages moeten vrij toegankelijk blijven voor onze zalmen. Dit gaan wij als fractie goed in de gaten houden!