Natuurvriendelijke oevers: mislukking
Water Natuurlijk en de fractie Natuur zetten vraagtekens bij de aankondiging dat langs het Piershilsegat in de Hoeksche Waard natuurvriendelijke oevers waren aangelegd. Schriftelijke vragen brachten duidelijkheid
Het waren helemaal geen natuurvriendelijke oevers. Het waterschap Hollandse Delta bleek niet bij machte om hiervoor de noodzakelijke grond te verwerven. Water Natuurlijk en de fractie Natuur komen met een advies voor de toekomst.
Natuurvriendelijke oevers
Het watersysteem is naast een systeem voor de aan- en afvoer van water vooral ook een biologisch systeem. Waterleven in de vorm van planten en dieren is cruciaal voor de kwaliteit van het water en daar onlosmakelijk mee verbonden. De inrichting van het watersysteem is bepalend voor een gevarieerd waterleven.
Natuurvriendelijke oevers zijn onderdeel van een goede inrichting hiervan. Oevers moeten heel geleidelijk uit het water oplopen naar het droge. Op deze flauw hellende oevers kunnen allerlei planten en dieren die natte en vochtige omstandigheden nodig hebben leven. Het is ook belangrijk voor dieren die een deel van hun leven in het water doorbrengen zoals bijvoorbeeld libellen.
Aanleggen van natuurvriendelijke oevers betekent dus de taluds flauwer moeten zijn. Bij het Piershilsegat is het tegenovergestelde gedaan. Op plekken waar geen grond aangekocht kon worden is het talud steiler gemaakt om onder water toch wat verbeteringen aan te brengen voor onder andere vissen. Waar wel grond gekocht is zijn echter ook steile oevers gemaakt.
Grondpositie
Voor een goed watersysteem is ruimte nodig. Dat geldt voor de kwaliteit van het water maar ook voor de verwerking van extreme buien. Hiervoor moet het waterschap grond kopen. Meestal van boeren. Dat is een probleem en speelt all decennia. Grondeigenaren willen niet verkopen of vragen een extreem hoge prijs. Het lukt het waterschap tot nu toe niet om dit probleem op te lossen.
Bij het Piershilsegat is er nu, na ongeveer 10 jaar vertraging, wel een project uitgevoerd, maar zeer marginaal. Er zijn geen natuurvriendelijke oevers aangelegd en dat is niet goed voor de capaciteit en de kwaliteit van het systeem. Het probleem speelt overal in het gebied van het waterschap. Verbetering van het watersysteem loopt grote vertraging op en kan niet goed worden uitgevoerd. De steeds extremere weersomstandigheden en de slechte waterkwaliteit vragen om een oplossing.
Water Natuurlijk en de fractie Natuur adviseren om een grondpositie te verwerven. Hierbij koopt het waterschap grond op wanneer die wordt aangeboden. Deze grond wordt vervolgens verhuurd voor agrarisch gebruik. Op het moment dat grond nodig is dat voor het watersysteem kan dat worden gebruikt, als het tenminste op de goede plek ligt. Is dat niet zo dan kan de de grond worden gebruikt als ruilmiddel om transacties met grondeigenaren te versoepelen.
Verder wordt geadviseerd om het instrument van onteigening te onderzoeken. Het watersysteem betreft een algemeen belang en dat gaat in het uiterste geval boven het privébelang van een grondeigenaar.
Ruigte: vooroordeel
Bij het Piershilsegat zou 3,3 km natuurvriendelijke oever worden aangelegd. Dat is niet gebeurd. Over een lengt van 1 km had het wel gekund omdat daar grond kon worden gekocht. Dat is niet gedaan omdat de aanliggende akkers last zouden hebben van ruigtekruiden die op een natuurvriendelijke oever groeien. Dat is een misvatting .
Bij een goed beheer van maaien en afvoeren van maaisel ontstaat bloemrijk grasland. De kruiden die daar groeien komen niet op een akker voor, veroorzaken geen overlast.
De ruigte ontstaat door het beheer zoals dat nu wordt gedaan. Door maaien met de klepelmaaier en het maaisel laten liggen ontstaan omstandigheden die gunstig zijn voor ruigte en slecht zijn voor de biodiversiteit.
Water Natuurlijk en de fractie Natuur adviseren om in de toekomst bij een dergelijk een gedegen ecologisch advies in te winnen en het beheer aan te passen en meer te richten op biodiversiteit. Dat is voor iedereen en alles beter. We hopen op verbetering en blijven hieraan bijdragen.
Joost Kievit MSc
