Bescherming tegen wateroverlast mistig

Burgers en bedrijven hebben daar recht op. De provincie stelt het beschermingsniveau vast en het waterschap is van de uitvoering. Tot op zekere hoogte moet wateroverlast door het overstromen van sloten worden voorkomen, maar onduidelijkheid is troef.

Door klimaatverandering wordt de neerslag extremer. Dat kan ernstige gevolgen hebben zien we steeds vaker om ons heen. In ons land hebben nu zo’n kwart eeuw klimaatbeleid voor het watersysteem. Aanvankelijk via bestuurlijke afspraken tussen alle overheden en nu wettelijk vastgelegd in de provinciale omgevingsverordening. Vastgelegd is in hoeverre burgers en bedrijven recht hebben op bescherming tegen wateroverlast. De verantwoordelijkheid van het waterschap is hier afgebakend, aldus de verordening.

Een statistische kans van minder dan eens in de 25 jaar dat sloten in een akkergebied overlopen is dan acceptabel. Voor de bebouwde omgeving is de inundatienorm 1: 100 jaar. Met deze normen berekent het waterschap de benodigde capaciteit van het watersysteem om ook extreme neerslag op te vangen en te verwerken. Met welke neerslaggegevens gerekend wordt is dan cruciaal. Gebruikt het waterschap metingen uit het verleden? Of wordt een toekomstbestendig watersysteem gebouwd, en gaat men af op een klimaatscenario van het KNMI? Het KNMI stelt klimaatscenario’s op om hierin wetenschappelijk onderbouwde keuzes te kunnen maken.

De provinciale verordening is duidelijk over de inundatie kans van bijvoorbeeld 1: 25 jaar voor akkerland en 1: 100 jaar voor bebouwing. Ook de deadline van eind 2027 is helder, maar over het te hanteren klimaatscenario, en dus de hoeveelheden neerslag die het watersysteem moet aankunnen, geen woord. Enkele maanden doorvragen van Water Natuurlijk leverden weliswaar antwoorden op van het provinciale team “Wateroverlast”, maar de antwoorden veranderden in de tijd en spraken elkaar ook tegen. De indruk was dat men het bij de provincie ook niet wist.

Dat was de reden voor Water Natuurlijk om in een notitie het klimaatbeleid voor het watersysteem van de afgelopen 25 jaar op een rijtje te zetten, en voor de zomer het College van Gedeputeerde Staten in Zuid-Holland te adviseren om duidelijkheid te verschaffen door bestuurlijk vast te stellen welk klimaatscenario leidend moet zijn. Voorgesteld werd om het advies van het KNMI te volgen en uit te gaan van het “worst case scenario”. Recent kwam het antwoord van de gedeputeerde die verantwoordelijk is voor “water”. Geen duidelijkheid, ons advies wordt meegenomen in nieuwe beleidsontwikkeling. De waterschappen mogen zelf bepalen met welke neerslag ze rekenen.

Dat levert nieuwe vragen op over de positie van de provincie en de rechten van burgers en bedrijven. Die vragen zijn gesteld, en het wachten is op antwoorden. Water Natuurlijk vindt dat we water de ruimte moeten geven. Daar moet je niet krenterig in zijn, anders betaal achteraf het gelag. De voorbeelden elders in Europa spreken boekdelen.

Joost Kievit MSc