‘Een weiland zonder weidevogels is als een stadion zonder supporters”

Dat is de lijfspreuk van de familie Mulder uit Vlist. Zij werken hard om de weidevogels te beschermen, en dat vertelden zij bij de inspirerende excursie van de Proeftuin Krimpenerwaard. Wil je weten hoe het apparaat op de foto bijdraagt aan meer weidevogels? Lees dan verder…

Op excursie!

Ruim veertig gemeenteraadsleden uit de Krimpenerwaard, ambtenaren en algemeen bestuursleden van HHSK hoorden, met het groene petje met de lijfspreuk van de familie Mulder op het hoofd, hoe hardwerkende, jonge boeren over 20 jaar nog steeds in de Krimpenerwaard willen boeren. En dat gaat, gezien de bodemdaling, oprukkende stad en de droogte niet vanzelf. Ze zetten in op weidevogelbeheer, nieuwe technieken zoals veenverrijking met klei en waterinfiltratie en samenwerking. En wat daar gebeurt is zo inspirerend dat we jullie op de hoogte gaan houden van wat daar speelt. Deze keer over waterinfiltratie.

Wat is de Proeftuin Krimpenerwaard?

Voluit is het Proeftuin Trots op de Krimpenerwaard. Hier werken melkveehouders, onderzoekers, adviseurs en anderen samen aan een blijvende rol voor landbouw op veen. Gezien de bodemdaling en klimaatverandering is het niet vanzelfsprekend dat dit altijd zo kan blijven. Kernwoord is adaptieve landbouw, ‘landbouw aangepast aan de natuurlijke omstandigheden, welke benut worden voor een goede productie. Het doel van adaptieve landbouw is de productie van gezond voedsel met passende verdiensten en behoud van natuur- en landschapskwaliteit’, zo staat op hun website www.proeftuinkrimpenerwaard.nl. Op deze website is veel meer te lezen over wat zij doen en welke projecten spelen.

Wat is waterinfiltratie?

Op het veen zijn de weilanden in de zomers vaak te droog en in de winter te nat. In het midden van een weiland ontstaat dan zomers een holletje, en in de winter een bolletje waar je dan vaak water ziet liggen (capillaire werking). Met een drainagebuis die in het weiland wordt gelegd kan in de winter dit overtollige water worden afgevoerd, en in de zomer juist worden aangevoerd. Het waterpeil onder het weiland blijft dan dichter bij het waterpeil in de sloot dan zonder drainagesysteem. Omdat het veen nu zomers ook vochtig blijft vindt minder oxidatie plaats (en dus minder CO2 uitstoot), en wordt de bodemdaling vertraagd.

Ook voor weidevogels werkt drainage positief, als het land te droog is kunnen ze niet bij hun voedsel in de bodem (de wormen kruipen dan naar beneden), als het te nat is zitten de wormen te hoog aan de oppervlakte en eten de vogels al het bodemleven op. De familie Mulder vertelde dat met dit systeem de bodemdaling gehalveerd kan worden.

Wat is het experiment?

Bij twee pilotbedrijven in de Krimpenerwaard is in totaal ruim 7 kilometer infiltratieslangen in het land aangebracht. Hierna wordt gemeten hoe hoog het waterniveau is in de bodem.

Een drainagepomp

Op de bijgaande foto staat een drainagepomp, die werkt op basis van zonnepanelen. Zoals je ziet, is het geheel goed afgesloten om ervoor te zorgen dat de rivierkreeft niet in de leidingen gaat zitten. De rivierkreeft is in de gehele Krimpenerwaard een enorm probleem. De kreeften eten alle waterplanten op, met als gevolg blauwalg. Een serieus probleem waar vol op ingezet moet worden.

Het neerleggen van een drainagesysteem is niet makkelijk. De buizen waardoor het water loopt moeten 100% strak liggen, anders stroomt het water er natuurlijk niet door. De eerste leiding ligt zo’n 6 meter uit de kant, en dan elke 4,5 meter een nieuwe leiding tot aan de volgende sloot. Mooi dat in de Krimpenerwaard een bedrijf is dat de leidingen kan aanleggen. En GPS weet exact waar de leidingen liggen.

Is onderwaterdrainage de ultieme oplossing?

Hoewel waterinfiltratie een goede oplossing lijkt, is het zeker van belang ook andere experimenten te doen. Het nadeel van dit systeem is dat het in de zomer veel water vraagt om de veenweiden vochtig te houden. En de vraag is, met de steeds vaker voorkomende droogte, of we in de toekomst voldoende water in ons gebied beschikbaar hebben om aan deze extra watervraag te voldoen. Waterbuffering zou hier wellicht weer een oplossing voor kunnen bieden. Daarvoor is echter weer ruimte nodig. Kortom, een prachtig en kansrijk experiment, waarbij nog veel vragen beantwoord moeten worden.

Meer informatie: Josien van Cappelle (J.van.Cappelle@hhsk.nl)