Wat als rivieren rechtspersonen zouden zijn?

Helaas is de realiteit anders. Door industriële lozingen, landbouwafvoer, stedelijke afvoer en afvalwater van verschillende bronnen bevatten zij vaak verontreinigende stoffen zoals chemicaliën, zware metalen, pesticiden, en nutriënten. Deze kunnen waterbronnen vervuilen en schadelijke effecten hebben op zowel het aquatische leven als op menselijke gezondheid.

Economische belangen hebben ertoe geleid dat bedrijven als Chemours heel lang hun gang hebben kunnen gaan met het vervuilen van zowel lucht als water met hun beruchte PFAS, genX. Ook plasticvervuiling is een enorm probleem vanwege de microplastics en grotere stukken plastic die schadelijk zijn voor aquatisch leven. Uiteindelijk komt dit vanzelf weer op ons eigen bordje terecht; letterlijk soms bij het eten van vis en zeevruchten.

De snelst groeiende juridische beweging van de 21e eeuw is 'Rechten voor de Natuur', aldus de Verenigde Naties. “Rechten voor de Natuur pleit voor de erkenning dat de Natuur in al haar levensvormen rechten heeft, en dat haar belangen vertegenwoordigd moeten worden.” Zo staat te lezen op de website van Jessica den Outer, de auteur van het gelijknamige boek (Rechten voor de Natuur) en milieujurist. In haar boek laat Jessica zien hoe in verschillende landen deze rechten al zijn ingevoerd. Zo is in Spanje de Mar Menor, een zoutwaterlagune in het zuidoosten van het land, een rechtspersoon geworden. Jessica is een warm pleitbezorger van deze ontwikkeling in Nederland.

Een rivier of een bos kunnen niet voor zichzelf opkomen. Dus worden zij vertegenwoordigd door een voogd. Het blijkt nodig te zijn want allerlei goedbedoelde wetten hebben er niet toe geleid dat de natuur afdoende beschermd is. Zo is de Waddenzee, een Natura2000 gebied, nog steeds een gas- en zoutwinningsgebied met allerlei natuurondermijnende activiteiten als toerisme, visserij en scheepvaart. Het is nog een werelderfgoed ook!

Ook de natuur in het gebied waarin wij wonen, de Hollandse Delta, zou wat mij betreft wel beter juridisch beschermd mogen worden. Wereldwijd zijn het altijd bezorgde burgers geweest die op deze manier op zijn gekomen voor de natuur in hun omgeving. Ik vind het een heel inspirerende beweging die ik van harte steun.

Mirjam de Neef