Watercrisis in aantocht

Het huidige bestuur van het waterschap Hollandse Delta heeft goede voornemens om de waterkwaliteit te verbeteren. Het is zeer de vraag of dat op tijd gaat lukken. Water Natuurlijk maant tot spoed en het College van Dijkgraaf en Heemraden komt met een versnelling van de uitvoering van de watergebiedsplannen. Intussen is er opnieuw een waarschuwing voor een op handen zijnde watercrisis.

In 2000 maakten de landen van Europa afspraken over waterkwaliteit. Het water moest schoon en gezond worden en er kwamen minimale normen voor de chemische en biologische waterkwaliteit. Die zijn wettelijk vastgelegd. Voor ons land en voor onze delta was dat van groot belang. Het Europese water stroomt voor een groot deel via onze delta naar zee. Rivieren waren sterk vervuild en het slib dat in het Hollands Diep en het Haringvliet bezonk, was giftig.

De waterbeheerders, waaronder ook ons waterschap moesten aan de bak. In Stroomgebied Beheer Plannen bedacht het waterschap maatregelen om het water schoner te maken. In 2015 hadden de doelen bereikt moeten zijn. Dat is niet gelukt en in 2021 liep de eerste verlenging af. Weer niet gelukt, en nu nadert de deadline van 2027. Nederland presteert verreweg het slechts van alle Europese landen. Zo’n 1% van het Nederlandse water voldoet aan minimale normen.

Lang had waterkwaliteit geen prioriteit bij het waterschap Hollandse Delta. Met regelmaat waren uitspraken van bestuurders te horen, als “het water is schoon genoeg, we kunnen er gewassen mee beregenen”. Van de uitvoering van de wettelijk verplichte Kader Richtlijn Water (KWR) maatregelen kwam dan ook niet veel terecht. Tot 2021 is 60% van door het waterschap zelf opgevoerde maatregelen voor verbetering niet uitgevoerd.

Sterker nog ons waterschap bedacht een methode om de sterk achterblijvende waterkwaliteit te verbloemen. Er kwam een rapportage met rapportcijfers. Voldoen aan minimale Europese normen kreeg een 10 van uitmuntend. Met het groter worden van de afstand tot het doel kreeg een gebied een lager rapportcijfer. Dat leverde een kaartbeeld op met zevens, achten en zelfs een enkele negen en bestuurders die stelden “we hoeven niet allemaal tienen te halen, een 7 of een 8 is ook mooi”. Tegengeluiden en de stelling dat alles lager dan een 10 onvoldoende was, vonden geen gehoor. We konden met een gerust hart achterover leunen.

Nu de deadline van 2027 dichterbij komt stapelen de waarschuwingen voor een watercrisis zich op. Deskundigen voorspellen een situatie vergelijkbaar met de stikstofcrisis, waarbij allerlei projecten en ruimtelijke plannen stil komen te liggen. De Ecologische Autoriteit, een nieuw onafhankelijk advies orgaan voor de regering, waarschuwt nu ook voor een op handen zijnde watercrisis (link opent in een nieuw tabblad).

Het waterschap zet zich in om de achterstanden weg te werken. Een schier onmogelijke opgave om dat voor 2027 voor elkaar te krijgen. KRW maatregelen hebben nu absolute prioriteit en via watergebiedsplannen worden verbeteren in het totale watersysteem doorgevoerd. Voor Water Natuurlijk moet het sneller en de verantwoordelijk heemraad heeft een versnelling toegezegd. We hopen het tij te kunnen keren.

Joost Kievit MSc