Toekomst bomenrij nog onzeker

De eigenaren zijn van plan de bomen te kappen vanwege de veiligheid. Dat is onnodig en erg nadelig voor natuur, landschap en klimaat. Overleg bracht nog geen acceptabele oplossing, zodat nu een beroep op de provincie wordt gedaan.

Het gaat om een rij bomen langs de waterkerende dijk achter de landgoederen aan de Ambachtsheerenlaan in Numansdorp. In de rij staan 73 populieren, 23 essen en 5 esdoorns. De populieren zijn ongeveer 70 jaar oud, de andere bomen zijn veel jonger. De dijk en de bomen zijn eigendom van de 7 eigenaren van de aangrenzende landgoederen. Er is sprake van groot achterstallig onderhoud.

Met name de zeventigers zijn heel belangrijk voor biodiversiteit. De structuur van stammen en takken biedt leefgebied aan mossen, korstmossen en tal van insecten. Gaten en spleten die in de loop der jaren ontstaan geven weer mogelijkheden aan vogels en vleermuizen. Bomen in een rij hebben nog een meerwaarde. Ze dienen als een soort infrastructuur voor de natuur. Insecten, vogels en vleermuizen maker er gebruik van als vlieg- en fourageerroute. Een korte inventarisatie van Hoekschewaards Landschap toonde diverse vogelsoorten zoals boomkruiper, grote bonte specht, groene specht en dwergvleermuis aan.

Op de aangrenzende landgoederen zijn heel veel nieuwe bomen geplant. Dit geeft de omgeving een belangrijk impuls op het gebied van biodiversiteit, maar het duurt een halve eeuw voordat deze jonge bomen een vergelijkbare waarde hebben. Dat geldt ook voor het klimaat belang. De hoeveelheid bladoppervlak is bepalend voor de mate waarin CO2 wordt opgenomen en in wortels, stam en takken van deze oude bomen zit heel veel koolstof opgeslagen. Ook om deze reden moet je oude bomen zo lang mogelijk handhaven.

De genoemde organisaties hebben contact gezocht met de betrokken landgoedeigenaren. De zorg voor de veiligheid van bezoekers is drijfveer van de eigenaren. Terecht dat men hier aandacht voor heeft, maar de kap van een hele bomenrij is veel te rigoureus. Er is altijd enig risico en bezoekers aan een natuurgebied of een landgoed moeten zich er van bewust zijn dat er altijd een tak uit een boom kan vallen. Er ligt een fietspad bovenop de dijk en de bomen staan onderaan de dijk. De heersende windrichting is van het fietspad af.

Verreweg de meeste bomen geven weinig risico en dat kan met veiligheid snoei verder worden beperkt. De landgoedeigenaren is geadviseerd om met een goede snoeibeurt het achterstallig onderhoud weg te halen en een langjarig plan te maken voor verjonging van de bomenrij. Het waterschap Hollandse Delta neemt daar bij vergelijkbare bomenrijen 30 jaar de tijd voor. Geen enkele boom heeft het eeuwige leven, maar zo blijft wel de rij in stand. Het advies was kennelijk aan dovemans oren gericht.

Ook is het Praktijkadvies boomveiligheid van de Vereniging van Bos- en natuurterreineigenaren toegestuurd aan de landgoed eigenaren. Deze vereniging ondersteunt eigenaren van natuurterreinen en landgoederen. In dit advies is te lezen dat oudere bomen gekoesterd moeten worden en dat de veiligheid als regel met regulier onderhoud voldoende kan worden geborgd.

Er zijn diverse acties ondernomen om de bomen te redden. Het waterschap heeft vergunning verleend voor kap aan de 7 eigenaren. Bij deze vergunningen gaat het niet om natuur, landschap of klimaat maar om de veiligheid van de waterkerende dijk. Hoekschewaards Landschap heeft bezwaar gemaakt en het is afwachten hoe dit afloopt. De belangen van natuur en landschap vallen vooral onder de Wet Natuurbescherming.

Naar aanleiding van een actie van GroenLinks heeft de gemeente Hoeksche Waard een brief geschreven aan de landgoedeigenaren. De gemeente vraagt om af te zien van het kappen van de bomen en verwijst hierbij ook naar het bestemmingsplan dat de realisatie van de landgoederen mogelijk maakte. Water Natuurlijk vroeg aan het waterschap Hollandse Delta om de dijk met de bomen over te nemen. De versnippering van het eigendom van een waterkerende dijk is niet in het belang van het waterschap. Hierover is nog geen uitsluitsel.

De bescherming van bomenrijen als deze valt onder de Wet Natuurbescherming. Deze bescherming is heel beperkt. Eigenaren doen een melding en als de vereiste informatie wordt geleverd kan er meestal gekapt worden. Het onttrekt zich aan de openbaarheid en er is geen bezwaar of beroep mogelijk. Maar er is een uitzondering. Gedeputeerde Staten kan de kap verbieden uit een oogpunt van natuur en landschap. Hoekschewaards Landschap heeft mede namens GroenLinks en Water Natuurlijk verzocht om een dergelijk verbod. Dat moet een overheidsbesluit opleveren dat wel voor bezwaar en beroep open staat. Wordt vervolgd.

Joost Kievit MSc

Meer informatie:
- Joost Kievit, Water Natuurlijk, 078-6731522
- Cees Mesker, Hoekschewaards Landschap, 06-12966131