Samen leven met de bever: slimme en diervriendelijke maatregelen

(foto hierboven: beaver deceiver)

De bever is terug van weggeweest. Sinds zijn herintroductie in Nederland bijna veertig jaar geleden gaat het opvallend goed met deze echte waterbouwer. Ook in de Hollandse Delta voelen steeds meer bevers zich thuis. Dat is goed nieuws: bevers vergroten de biodiversiteit, verbeteren de waterberging en maken het landschap natuurlijker. Tegelijkertijd brengt hun aanwezigheid ook uitdagingen met zich mee. Wanneer bevers zich vestigen in waterkerende dijken, kan dat gevolgen hebben voor de veiligheid.

Er gaat dan ook bijna geen vergadering van het bestuur van Waterschap Hollandse Delta voorbij zonder dat de bever ter sprake komt – vaak niet in positieve zin. Toch is de bever een bijzonder nuttig dier: een sleutelsoort die met zijn bouwwerkzaamheden bijdraagt aan een veerkrachtig ecosysteem.

Water Natuurlijk is blij dat het zo goed gaat met de bever, maar erkent ook de risico’s. Waar andere partijen soms pleiten voor ingrijpende maatregelen, kiest Water Natuurlijk liever voor natuurvriendelijke oplossingen. Het doel is niet om de bever te bestrijden, maar om samen te leren leven.

Er bestaan inmiddels allerlei beproefde en diervriendelijke maatregelen om beverschade te voorkomen. Op de website van het Kenniscentrum Bever zijn veel inspirerende voorbeelden te vinden.

Een bijzonder slimme oplossing is de kunstburcht: een soort drijvend “beverhotel” dat voorkomt dat bevers bij hoog water hogerop in de dijk gaan graven. Zo hebben ze een veilige plek, zonder elders schade te veroorzaken.

Een andere innovatieve maatregel is de ‘beaver deceiver’ – een buizensysteem dat onder een beverdam wordt aangelegd. Daardoor hoort de bever geen stromend water meer, waardoor hij geen aanleiding ziet om de dam te verhogen of te verplaatsen.

Daarnaast kunnen waterbeheerders kiezen voor:

• Gaas in de grond, om graven in kwetsbare dijken te voorkomen.
• Beverstroken: brede zones van 5 tot 10 meter langs de oever waar niet meer wordt gemaaid of begraasd. Als de bodem daar in het begin van de zomer wordt losgetrokken, groeien vanzelf pioniersbomen als wilg, populier en els. Zo ontstaat een natuurlijke leefplek waar bevers welkom zijn – en waar zij feitelijk zelf het onderhoud doen. (Bron: Water Natuurlijk Rivierenland).
• Goede monitoring, bijvoorbeeld samen met vrijwilligers.

Het waterschap werkt volgens het Beverprotocol voor waterbeheerders in de provincies Gelderland en Zuid-Holland (januari 2020). Op verschillende locaties is al gaas aangebracht in de grond om schade te voorkomen.
Water Natuurlijk blijft zich inzetten voor een respectvolle omgang met de bever – een dier dat, mits we slim met hem omgaan, niet onze vijand hoeft te zijn, maar juist een bondgenoot in een gezonde, veerkrachtige delta.

Mirjam de Neef