Gele linten: teken aan de wand

En het waterschap is daar mede verantwoordelijk voor. Weliswaar zijn mooie stappen gezet bij het beheer van bermen, maar het onderhoud van oevers laat nog sterk te wensen over. De gele linten in het vroege voorjaar laten dat uitbundig zien.

Het waterschap Hollandse Delta heeft ongeveer 6000 kilometer watergangen in beheer en dus een veel grotere lengte aan oevers. Daarnaast beheren boeren en andere grondgebruikers veel sloten met hun oevers. In het vroege voorjaar kleuren veel van de oevers geel door bloeiend Raapzaad. Zo’n monocultuur van dezelfde plantensoort is geen goed teken. Het geeft aan dat er iets mis is met het beheer. Andersom geldt dat niet. Het ontbreken van Raapzaad duidt niet altijd op een goed beheer. Variatie aan plantensoorten is belangrijk voor biodiversiteit en de stabiliteit van oevers.

Raapzaad groeit massaal op oevers die gemaaid zijn met de klepelmaaier en waar het maaisel is blijven liggen. En ook op oevers waar slootvuil is gestort. Bij het onderhoud van watergangen gebeurt dat bijna overal. De regels van het waterschap stellen, dat slootvuil uit het watersysteem verwijderd moet worden maar handhaving heeft geen prioriteit. Oevers zijn onderdeel van het watersysteem en daar hoort dus geen slootvuil op.

De Hollandse Delta heeft erg weinig natuurvriendelijke oevers, zo’n 200 kilometer. Dit terwijl die langzaam aflopende oevers belangrijk zijn voor de kwaliteit van het watersysteem en het water. Zelfs die natuurvriendelijke oevers worden niet op een behoorlijke manier beheerd. Ook hier is de klepelmaaier eerder regel dan uitzondering, getuige de linten Raapzaad. Daar kun je dan ook spreken van een ecologische val.

Met de aanleg van een natuurvriendelijke oever maak je gunstige omstandigheden voor de natuur. Veel planten en dieren grijpen de kans en vestigen zich op die oever. Net als die ontwikkeling op gang begint te komen, komt de klepelmaaier langs. Alles wat er leeft wordt vermalen en blijft in een rottende laag achter. En dan kan de natuur weer opnieuw beginnen, keer op keer, jaar na jaar. Weinig natuurvriendelijks aan. De omstandigheden wijzigen ook, de rottende biomassa zorgt voor meer meststoffen in de bodem. Zo kweken we brandnetels, braam en kleefkruid. En Raapzaad.

Joost Kievit MSc