Geen rechten voor natuur

Een aanwinst, ware het niet dat de aanleg voor 100% ten koste ging van de natuur. Dat stuitte me tegen de borst. En het was in strijd met de Wet Natuurbescherming.

Voor het fietspad werd zo’n 6000 m2 waardevol groen onder het asfalt gelegd, een bijzondere herdenkingsboom ging door de versnipper machine, de aanpassing van watergangen was een aanfluiting en ging ook ten koste van het groen en een houtopstand werd fors kleiner gemaakt. Welke instantie waarvoor verantwoordelijk was, was niet te achterhalen. De provincie Zuid-Holland, het waterschap Hollandse Delta, de gemeente Hoeksche Waard en het Wegschap Kiltunnel waren betrokken. Op persoonlijke titel schreef ik deze instanties een brief.

Natuurlijk zijn overheden er ook om fietspaden aan te leggen. De wet belemmert dat niet. Alleen moet je schade aan de natuur zoveel mogelijk voorkomen en als dat niet te vermijden is, moet herstel ofwel compensatie plaats vinden. Dat wordt de algemene zorgplicht genoemd die al vele jaren wettelijk is vastgelegd. Mijn oproep aan deze instanties was simpel: neem deze zorgplicht serieus en compenseer de aangebrachte schade. De provincie wierp zich op als penvoerder en in april 2024 was er een antwoord. Verzoek afgewezen, er wordt niet gecompenseerd. Er had wel meer voor de natuur gedaan kunnen worden, maar dat was geen doel van het project.

Tegen deze afwijzing diende ik een bezwaarschrift in, waarmee de bezwarencommissie van de provincie aan de slag ging. Na een poosje kreeg ik de vraag of in bereid was om eventueel ter plekke te kijken naar mogelijkheden voor een compromis. Natuurlijk was ik dat en in juli 2024 kwam er overleg met de verantwoordelijk wethouder van de gemeente Hoeksche Waard. Hij vertegenwoordigde ook de andere organisaties en zijn boodschap was helder. Er was geen draagvlak voor compensatie. Die kwam er dus niet. Wel was de gemeente bereid om bij de ontwikkeling van een nieuwe wijk meer voor biodiversiteit te doen, maar dat was nog weinig concreet.

De bezwaarprocedure sleepte zich voort en wettelijke termijnen speelden hierbij geen rol voor de provincie Zuid-Holland. Naast de concrete aantasting van de natuur bij ’s-Gravendeel is ook een antwoord op de vraag of overheden de wettelijke zorgplicht moeten naleven van belang. Of is dat een dode letter? In februari 2025 kwam er een besluit op mijn bezwaar. “Niet ontvankelijk” verklaard. Dat betekent dat er geen inhoudelijk oordeel komt over de kwestie. En de motivatie? De provincie was niet publiekrechtelijk bevoegd om het besluit te nemen waartegen ik bezwaar had gemaakt. Ze neemt dus namens andere overheden en het wegschap onbevoegd een besluit en als je het daar niet mee eens bent, heb je pech en wordt je buitenspel gezet.

De provincie wenst haar besluit dus niet verder te motiveren en te verdedigen en ik had ook een fout gemaakt volgens de brief van de provincie. Ik had een handhavingsverzoek moeten doen. Handhavingsverzoeken naar de omgevingsdienst en het waterschap Hollandse Delta zijn inmiddels op de post. Zo ook een beroepschrift naar de rechtbank van Den Haag. Wordt dus vervolgd.

Joost Kievit MSc