Mest en Waterkwaliteit

Drijfmest bevat waardevolle nutriënten zoals stikstof en fosfor. Maar wanneer mest wordt uitgereden terwijl gewassen niet groeien, kunnen deze stoffen niet worden opgenomen door plantenwortels. Dit leidt tot uitspoeling: mest met daarin nitraat en fosfaat komt hierdoor in het oppervlaktewater terecht met een slechte waterkwaliteit tot gevolg. Overigens is dat met kunstmest nog vele malen erger dan met drijfmest.

In vergelijking met drijfmest is de uitspoeling met vaste mest (oftewel ruige stalmest) veel minder. Dat komt doordat bij vaste mest de nutriënten langzamer vrijkomen waardoor ze geleidelijk worden opgenomen door het gewas en is er minder kans op uitspoeling. Het Louis Bolk Instituut heeft aangetoond dat het bodemleven gezonder wordt door het gebruik van vaste mest (zie Downloads hieronder) want je hebt meer toevoer van organische stof. Het uiteindelijke resultaat is dat de kwaliteit van de bodem verbetert en dit leidt weer tot betere opbrengsten. Een gewas is minder vatbaar voor ziekten en plagen als de bodem gezond is. In plaats van vaste mest kan ook compost of bokashi toegepast worden als bron van organische stof.

Eén van de reden waarom akkerbouwers niet massaal overstappen op vaste mest is dat het niet zo ruim beschikbaar is als drijfmest. Bovendien krijgen boeren voor het toepassen van drijfmest een flinke vergoeding (Komend voorjaar bepalend voor mestafvoerprijzen - Nieuws; link opent in nieuw tabblad ). Het zou helpen als voor vaste mest dezelfde vergoeding zou worden gegeven. Vanuit het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb) bestaat er een pakket “Bodemverbetering” waarin de toepassing van ruige mest en gewasresten op bouwland wordt vergoed. Ik hoop dat hier veel gebruik van wordt gemaakt.

Water Natuurlijk heeft vorig jaar een motie (groenblauwe diensten) ingediend in de verenigde vergadering voor het financieel ondersteunen van grondbezitters die zich inzetten voor een gezonde bodem en een goede waterkwaliteit welke met grote meerderheid werd aangenomen (Motie groenblauwe diensten grondgebruikers - Hollandse Delta). Het financieel ondersteunen van boeren die geen drijfmest meer gebruiken maar ruige stalmest lijkt mij een goede stimuleringsmaatregel om uiteindelijk de waterkwaliteit te verbeteren. Hiermee kan het waterschap een stap zetten richting het behalen van de KRW (Kaderrichtlijn Water) doelen.

Mirjam de Neef