Gebruik uitvoeringskracht waterschappen
Het coalitieakkoord stelt tot maar liefst 25 miljard euro beschikbaar voor een transitiefonds om de ‘uitdagingen in landbouw en natuur’ aan te pakken. Een ‘krachtige regie-organisatie’ ondersteunt dit proces en ‘stuurt indien nodig bij. We maken per gebied ook inzichtelijk wat het toekomstperspectief voor de landbouw is’.
Verder stelt het nieuwe kabinet: ‘In de gebiedsgerichte aanpak kunnen extensivering, omschakeling, innovatie, legalisering en verplaatsing helpen bij versnelling van verduurzaming in de landbouw. Daarbij wordt rekening gehouden met natuurlijk verloop in de sector. Het kabinet stelt verder: ‘In gebieden waar de opgave tot emissiereductie en natuurherstel dermate groot is dat vrijwilligheid niet langer vrijblijvendheid betekent, gaan we op het boerenerf het gesprek aan om samen te zoeken naar de mogelijkheden. Met een grondbank vergemakkelijken we de instap voor jonge boeren en het vinden van ontwikkelruimte. Deze grondbank geeft vrijkomende grond uit te voor het extensiveren, omvormen en verplaatsen van bedrijven vanboeren die graag door willen en voor natuur.’
Voor Water Natuurlijk blijft nu de vraag, of het nieuwe kabinet waar nodig ook durft in te zetten op krimp van de veehouderij. Het zou een ernstige bedreiging zijn van het soms broze draagvlak in de regio, wanneer lokale en regionale betrokkenen wat dat betreft zelf de aardappels uit het vuur zouden moeten halen.
Een duidelijk signaal van het nieuwe kabinet dat de productie-omvang in de landbouw écht omlaag moet om water-, milieu- en natuurdoelen te kunnen halen, kan voorkomen dat de regionale verhoudingen tussen partijen op de proef worden gesteld. Dat is een belangrijke voorwaarde voor echte uitvoering van dit beleid.
Het is ook de vraag welke invulling de ‘krachtige regie-organisatie’ van het nieuwe kabinet gaat krijgen. Wil het kabinet de Dienst Landelijk Gebied opnieuw gaan oprichten? Het lijkt wijs om – in ieder geval voor de kortere termijn – voort te bouwen op de bestaande uitvoeringskracht van de waterschappen.
Het zou goed zijn als de waterschappen hier geen afwachtende houding aannemen, maar bij het nieuwe kabinet en de provincies snel zelf een bod op tafel leggen.
