Zoemende dijken
Water Natuurlijk zet zich in voor meer biodiversiteit op dijken. Dat kan en het is ook positief voor de veiligheid. Afgelopen weekend was de jaarlijkse oeverloop van Hoekschewaards Landschap met als thema “Hoeksche Waard zoemt”. Als voorzitter van HWzoemt en Water Natuurlijk mocht ik de oeverlopers toespreken over het belang van dijken voor biodiversiteit. Ik was blij te kunnen melden dat het waterschap flinke stappen zet voor meer biodiversiteit op de dijken in de Hollandse Delta.
Oeverloop
We kunnen spreken van een traditie. Voor de 31e keer liepen wandelaars afgelopen weekend in drie dagen de Hoeksche Waard rond. Bij deze jaarlijkse oeverloop van Hoekschewaards Landschap wordt traditiegetrouw aandacht besteed aan kansen voor en bedreigingen van natuur en landschap aan de randen van het eiland. De oeverlopers zoeken letterlijk de randen op en lopen zelfs een stuk door het water van het Hollands Diep. Ze beleven de geweldige natuur van de Delta en onderweg, op rustpunten is er een verhaal. Dit weekend, ook over dijken en de kansen die ze bieden voor herstel van biodiversiteit. Dat is broodnodig. De afgelopen 30 jaar verdween zo’n 80% van het insectenleven.
Dijken, verbinding van natuur en veiligheid
Dijken zijn bij uitstek geschikt om een rol te spelen bij herstel van biodiversiteit. Ze verbinden natuurgebieden en het cultuurlandschap met elkaar. Planten en dieren hebben verbindingen nodig. Ze moeten kunnen verhuizen naar een ander gebied of op zoek naar een partner om voor nageslacht te zorgen. Dijken moeten dan wel geschikt zijn als verbinding en met een aangepast beheer kun je dat bereiken.
Een beheer gericht op een grotere variatie aan plantensoorten en fasering van het maaiwerk. Door niet alles gelijk kaal te maaien kunnen insecten het hele vliegseizoen voedsel vinden. De variatie aan plantensoorten geeft ook verschillen in wortels. Sommige soorten wortelen heel diep, andere waaieren breed uit en weer andere planten zitten daar tussenin. Zo ontstaat er ondergronds een hecht netwerk van wortels waardoor een dijk goed weerstand kan bieden aan golfslag.
Ook de grote verschillen in leefomgeving op korte afstand maken dijken aantrekkelijk voor biodiversiteit. Door de taludhelling is de invloed van de zon op de ene plek heel anders dan op een andere plek. Hoogteverschillen geven variatie in vochtgehalte in de bodem. De grond waarmee een dijk gebouwd is, is soms eeuwen geleden uit de omgeving gehaald en daardoor zijn er ook verschillen in grondsoort. Die variatie maakt dat veel plantensoorten zich thuis voelen op dijken.
Waterschap maakt stappen
Het waterschap Hollandse Delta rekent het inmiddels ook tot haar taak om te werken aan herstel van biodiversiteit. Als vervolg op het Groenbeleidsplan betekent dat ook actie voor de dijken. Het waterschap heeft ongeveer 800 kilometer aan dijken in beheer op Goeree Overflakkee, Voorne Putten, Rozenburg, IJsselmonde, Eiland van Dordrecht en in de Hoeksche Waard. Om tot een gedegen aanpak te komen is een systematische prioriteitstelling uitgewerkt.
Er is een “natuurwaardenkansenkaart” gemaakt (link opent in een nieuw tabblad). Alle dijken zijn bekeken en aan de hand van diverse criteria beoordeeld en op de 30% meest kansrijke dijken is een start gemaakt met ecologisch beheer. De ontwikkeling van deze dijken wordt met onderzoek begeleid. Op het gebied van biodiversiteit en dijkveiligheid. Water Natuurlijk is hier blij mee, maar beschouwt dit als een start. Iedere meter groen moeten we benutten voor herstel van biodiversiteit.
Joost Kievit MSc
