Voor Water Natuurlijk heeft het beschermen van de Hollandse Delta tegen overstromingen top prioriteit. De ervaring leert dat samenwerken met de natuur verstandig is. Ook vanuit het waterschap is dat geluid steeds vaker te beluisteren. Maar de praktijk is nog anders.
Wederom moet het waterschap Hollandse Delta aan de slag om de negatieve effecten van de afsluiting van het Haringvliet aan te pakken. Wederom trekt de natuur aan het kortste eind.
De afsluiting van het Haringvliet in 1970 had ingrijpende gevolgen voor de Hollandse Delta. Een verstandig besluit en nodig voor de veiligheid was de algemene opvatting. Bij de latere afsluiting van de Oosterschelde kwam men tot inkeer. Onder grote druk van acties vanuit de natuurbescherming en de visserijsector bleef deze zeearm open. Te laat voor de Hollandse Delta. Hier kreeg de biodiversiteit een enorme dreun.
De uitwisseling tussen zout en zoet water en de migratiemogelijkheden verdwenen op slag. Dramatisch voor tal van vissoorten en andere dieren die daarvan afhankelijk zijn. Een kraamkamer minder. Buitendijkse slikken kwamen onder water te staan. Weg was het voedselgebied voor vele duizenden vogels. De biezenvelden verdwenen en daarmee niet alleen de werkgelegenheid van enkele mensen, maar ook het leefgebied van veel dieren.
En de veiligheid? De zee is buiten gesloten, maar daarmee zijn we er niet. Al heel snel werden de gevolgen zichtbaar. Buitendijkse natuurgebieden in het Haringvliet verdwenen in de golven. Door het wegvallen van getij beukte de golfslag steeds op hetzelfde punt. Het beschermende voorland verdween in het water en de oppervlakte natuur werd snel kleiner. Hier en daar kwam het water gevaarlijk dichtbij de dijk en kwam ook de veiligheid in het geding. Met vele kilometers vooroevers van stortsteen is dit gevaar weer gekeerd. Maar ook onder water zijn er gevolgen.
In het jargon heet het ‘zettingsvloeiing’. Door de afsluiting van het Haringvliet is de stroming op de rivieren in de Hollandse Delta veranderd. Niet alleen de richting veranderde, maar ook de kracht van de stroming. De stroomsnelheid is op veel plekken sterk toegenomen en na enkele decennia werden de consequenties duidelijk. Op tal van plekken in de Oude Maas, het Spui, de Dordtse Kil en het Haringvliet schuurt de rivierbodem uit. Er ontstaan diepe kuilen onder water. De fundering onder de dijken verdwijnt en deze dreigen in de rivier te schuiven. Met alle gevolgen van dien.
De afgelopen 20 jaar heeft het waterschap voor vele tientallen miljoenen euro’s aan stortsteen in deze erosiekuilen laten storten. Om de stabiliteit van de dijken te waarborgen. En opnieuw is dat aan de orde. In de laatste vergadering stelde het bestuur van het waterschap Hollandse Delta weer vele miljoenen beschikbaar om stenen in het water te storten bij het Hartelkanaal, in de Oude Maas en in het Haringvliet bij Middelharnis. Als onderdeel van dit project liet het waterschap ecologisch onderzoek uitvoeren.
Uit dit onderzoek (zie ‘downloads’ onder deze tekst) komt naar voren dat steenbestorting weinig waarde heeft voor biodiversiteit. Van de vissoorten maken vooral invasieve exoten zoals de Zwartbekgrondel gebruik van de stortstenen. Ook voor andere diersoorten voegt een steenbestorting weinig toe. Het ecologisch adviesbureau raadt sterk aan om bij de bestortingen ook andere materialen toe te passen, zoals bijvoorbeeld dode bomen. Dat geeft onze inheemse fauna wel een impuls.
Het waterschap volgt deze aanbeveling niet op. Water Natuurlijk vindt dat een gemiste kans en diende voor het Haringvliet een motie in, met als strekking om het hier in overleg met andere partijen toch nader te bezien. Het Haringvliet is immers een Natura2000 gebied en veel partijen werken hier aan herstel van biodiversiteit om de nadelen van de afsluiting van zee te verzachten. Het mocht niet baten. Het College van dijkgraaf en heemraden was onwrikbaar en een grote meerderheid van het bestuur steunde het college. Het waterschap stort stenen en doet niks aan biodiversiteit. Water Natuurlijk ving bot.
Joost Kievit MSc
Met de publicatie in het Staatsblad op vrijdag 16 december is de initiatiefwet democratisering waterschappen van Laura Bromet (GroenLinks) en Tjeerd de Groot (D66) een feit. Inwoners van Nederland krijgen meer invloed in de samenstelling van de waterschapsbesturen. En dit gebeurt al bij de eerstvolgende waterschapsverkiezingen op 15 maart 2023.
Water Natuurlijk luidde afgelopen zaterdag een nieuwe fase in de campagne in. De feestelijke overdracht van een jubileumboom aan de 50-jarige Natuurvereniging Eiland IJsselmonde was het startsein. Met onze drie lijstaanvoerders en vele anderen gaan we de komende maanden op weg naar de waterschapsverkiezingen van 15 maart. We zullen intensiever berichten over het belang van het waterschap voor onze leefomgeving en de rol van Water Natuurlijk daar bij. Bomen zijn dan van groot belang.
Water Natuurlijk zet zich al jaren in voor betere waterkwaliteit en levensvoorwaarden voor vissen. Zo is door het stellen van schriftelijke vragen en discussie in het bestuur vismigratie op de agenda gezet. Deze week lag het nieuwe visbeleid voor en het algemeen bestuur van het waterschap Hollandse Delta stelde dit unaniem vast.
Boek gratis een lezing 'Waterschap en onze Leefomgeving'
Lees er hier meer over!Deze website maakt gebruik van cookies voor een optimale gebruikersbeleving. Lees onze cookieverklaring
