Raapzaad tekent slecht beheer

(foto hierboven: Raapzaad-lint)

Het waterschap Hollandse Delta is de grootste groenbeheerder buiten de natuurgebieden op de Zuid-Hollandse eilanden. Ze kan bij herstel van biodiversiteit in de polders het verschil maken. Er zijn stappen gezet. De afgelopen jaren is het bermbeheer sterk verbeterd, maar op oevers en slootkanten is nog veel winst te boeken. En er lijkt verbetering op komst.

In deze tijd fleuren gele linten van massaal bloeiend Raapzaad oevers en slootkanten op. Een mooi beeld, maar een minder goed teken. Raapzaad is een van de landbouw afkomstige verwilderde plantensoort, die het goed doet op omgewerkte, humusrijke, niet al te droge grond. Door een jarenlang maaibeheer met de klepelmaaier krijg je de ideale omstandigheden voor Raapzaad. Zo’n monocultuur van een enkele plantensoort is negatief voor de biodiversiteit.

De klepelmaaier is een machine, die alles kort en klein slaat. Ideaal voor de gebruiker. Tegelijkertijd is de klepelmaaier zeer negatief voor de biodiversiteit. Alle planten en wat daar op en in leeft worden door de ijzeren klepels vermorzeld. Maaisel blijft meestal als een rottende laag achter op de bodem. Wat de maaibeurt overleeft, sterft meestal onder de laag plantenmateriaal. Zo ontstaan de ideale omstandigheden voor Raapzaad om te ontkiemen, te groeien en te bloeien.

Hopelijk staan we op een keerpunt. Er is een nieuwe gedragscode voor het beheer door de waterschappen van kracht. Die gedragscode geeft de regels waaraan het waterschap moet voldoen bij het beheer en onderhoud van bermen, watergangen, oevers en andere groene elementen. De code voorkomt dat voor al dat werk vergunning moeten worden aangevraagd en beperkt zo de bureaucratie. Over deze code, die 1 april van kracht werd, is veel gesteggeld. De rijksoverheid wilde de klepelmaaier uitbannen en de waterschappen verzetten zich daartegen. Er ligt nu een compromis.

Vanaf nu mag de klepelmaaier alleen nog in uitzonderingssituaties gebruikt worden. Dat zal voor het waterschap Hollandse Delta de nodige veranderingen inhouden. Tot nu toe zijn oevers en slootkanten meestal gemaaid met de klepelmaaier en bleef het maaisel liggen. Het is afwachten hoe dat komend seizoen gaat. De ervaring leert dat veranderingen niet eenvoudig worden doorgevoerd bij het waterschap. Maar dit is niet vrijblijvend. Niet naleven van de gedragscode houdt een overtreding van de wet in, waarbij aan de Omgevingsdienst om handhaving kan worden gevraagd.

Water Natuurlijk houdt de vinger aan de pols.

Joost Kievit MSc