Klimaatbestendig watersysteem ver weg

Heel lang is deze taak door het waterschap Hollandse Delta verwaarloosd, maar de laatste tijd groeit het besef dat er wat moet gebeuren om extreme neerslag op te vangen. Uit de begroting voor 2024 wordt duidelijk wat het waterschap wil gaan doen. Te laat en te weinig is onze conclusie.

Het klimaat verandert. Buien worden extremer. Periodes van droogte worden langer en intenser. Dat ondervinden we nu aan den lijve. Vanuit de wetenschap hoorden we al heel lang dat we dat moesten verwachten. Het klimaatpanel van de Verenigde Naties komt periodiek met een rapport over het mondiale klimaat. Het KNMI vertaalt deze wetenschap in scenario’s voor Nederland. Die scenario’s zijn ook bedoeld om bestuurders van waterschappen te helpen bij besluiten. Besturen is vooruit zien en hiermee kunnen gefundeerde beslissingen worden genomen.

Zo’n 20 jaar geleden gingen de waterschappen nadenken over de gevolgen van klimaatverandering. Bij de zorg voor droge voeten gaat het dan om de vraag: hoeveel ruimte moeten we het water geven? Er kwamen nationale afspraken. Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen sloten een Nationaal Bestuursakkoord Water. We gingen voortvarend aan de slag voor een toekomstbestendig watersysteem. Helaas, niet in de Hollandse Delta. Het bestuur van dit waterschap bestond in meerderheid uit mensen die niet in klimaatverandering geloofden en ook nationale afspraken niet serieus namen. Waar in grote delen van ons land het watersysteem op orde is voor het veranderend klimaat, zijn we in de Hollandse Delta blijven steken in de vorige eeuw.

De aanvankelijke teneur van onwil, de wetenschap niet serieus nemen en overeenkomsten met andere overheden niet naleven is omgeslagen. “Klimaatontkenners” hoor je niet meer. Als ze er nog zijn, gaat het om een kleine minderheid in het bestuur van het waterschap. Het waterschap neemt klimaatverandering nu wel serieus. Na het klimaatrapport uit 2014 is het watersysteem opnieuw getoetst. De uitkomst was, dat er 320 hectare extra open water nodig is in de Hollandse Delta. Een enorme opgave. In 2019 stelde het waterschapsbestuur deze opgave vast.

Tot uitvoering is het nog niet gekomen. Aandringen van Water Natuurlijk en andere partijen op meer voortvarendheid had niet veel resultaat. Nu, bij de begroting voor 2024, lijken er stappen gezet te gaan worden. De uitvoering van de watergebiedsplannen voor Flakkee Oosthoek en Putten moeten in 2024 starten en in 2027 afgerond worden. We zijn benieuwd welk deel van de opgave van 320 hectare hiermee wordt gerealiseerd.

We zijn ook benieuwd hoeveel groter de opgave is geworden, want dit jaar zijn weer nieuwe scenario’s van het KNMI gepubliceerd. De problemen worden alleen maar groter. Door de omvang van de benodigde investering en menskracht, lijkt ons waterschap niet bij machte om deze taak naar behoren uit te voeren. De zorg voor droge voeten is in het geding en het is inmiddels een wettelijke verplichting vastgelegd in de provinciale Omgevingsverordening. Eind 2027 moet het watersysteem op orde zijn. Dat gaat bij lange na niet lukken. We doen te weinig en we zijn te laat.

Joost Kievit MSc.