Huis van de vis niet op orde

Om herhaling te voorkomen moet je onderzoek doen naar de oorzaak en maatregelen nemen. De antwoorden maakten duidelijk: Water als leefgebied voor vissen heeft nauwelijks prioriteit. Dat moet echt veranderen.

Antwoorden

Eerste vraag was waar in de Hollandse Delta vissterfte was opgetreden na de korte vorstperiode van eind vorige jaar. Die vraag wordt niet beantwoord. Het waterschap stelt dat het 8 keer een melding van vissterfte heeft ontvangen. Ook de hoeveelheid dode vis blijft ongewis. In Strijen ging het in ieder geval om honderden dode vissen. Water Natuurlijk kreeg zelf melding van sterfte in Oud-Beijerland, Spijkenisse, Zwijndrecht en bij Westmaas. In Strijen gaat het om een gebied met veel veen en er lijkt geen overeenkomst met de andere plekken met vissterfte.

Cruciale vragen waren natuurlijk: Is er onderzoek gedaan naar de oorzaak, naar het zuurstofgehalte? Wat was de uitkomst? Het antwoord was helder. Er is geen onderzoek gedaan. Teleurstellend dat bij zo’n massale sterfte de waterbeheerder niet probeert om de oorzaak te achterhalen. Als argument wordt gegeven dat vissterfte in het algemeen pas zichtbaar wordt na een vorstperiode en dat meten met terugwerkende kracht niet mogelijk is. Dat mag zo zijn, maar in Strijen was de melding al gedaan toen de dode vissen nog onder het ijs dreven.

We weten de oorzaak niet. Het is niet onderzocht. Wel gaat het waterschap bij de beantwoording van de vragen in op de mogelijke oorzaken. Het zou in verband met de vorstperiode vrijwel zeker zuurstofloosheid zijn. Het waterschap noemt dat een natuurlijk proces, en natuurlijk is het zo dat een ijslaag verhindert dat zuurstof uit de lucht het water in kan. Wat niet vermeld wordt is dat in een gezond watersysteem algen en andere groene plantjes leven die zuurstof produceren. Dat stopt pas als er door sneeuwval geen licht door de ijslaag kan. Daar was nu geen sprake van.

Onvoldoende waterdiepte wordt als belangrijke algemene oorzaak genoemd voor zuurstofloosheid en vissterfte bij vorst. Of dat in het Oudeland zo was weten we niet. Wel is bekend dat heel veel watergangen in de Hollandse Delta te ondiep zijn voor een redelijke waterkwaliteit. In het verleden zijn de waterpeilen voor de landbouw veel te ver verlaagd. Het belang van de ecologische functie van water en het leefgebied van vissen kreeg geen prioriteit.

Hoe verder?

Het waterschap belooft beterschap. In de nieuwe plannen voor het watersysteem wordt er meer rekening gehouden met het leefgebied van vissen en ander waterleven. Er komt ook overleg met natuurorganisaties en sportvisserij Zuidwest Nederland. Veel zal afhangen van de uitkomst van de verkiezingen van 15 maart en de samenstelling van het nieuwe waterschapsbestuur. Water Natuurlijk blijft zich inzetten voor waterkwaliteit voor de landbouw, maar ook voor de natuur.

Joost Kievit MSc.