Hoeksche Waard zoemt, wegen voor natuur
Op initiatief van de gemeente Hoeksche Waard kwamen vertegenwoordigers van tal van organisaties en bewoners bij elkaar om na te denken over herstel van biodiversiteit. Water Natuurlijk Hollandse Delta deed mee. Er kwam een plan uit om natuurgebieden en dorpen met elkaar te verbinden. Ecologische verbindingszones of gewoonweg wegen voor de natuur. Dat vraagt wel aanpassing van het beheer en extra aanplant van bomen. Een aanvraag bij het ‘Samen voor biodiversiteit’ innovatiefonds leverde een toekenning op. Realisatie komt hiermee in zicht.
Samenwerking
Biodiversiteit is van iedereen en voor iedereen. Dat het niet goed gaat met biodiversiteit is voor de meeste mensen wel duidelijk. Herstel is nodig en dat kan alleen als alle betrokkenen samenwerken. Dat is de insteek van het nationale Deltaplan voor biodiversiteitsherstel en ook uitgangspunt voor ‘Hoeksche Waard Zoemt'(HW-zoemt). Tal van organisaties op het gebied van natuur en landschap, agrarisch natuurbeheer, landbouw, imkerij en ecologisch leven en tuinieren werken in HW-zoemt samen met burgers en overheden. Plannen maken en tot uitvoering brengen doen we samen en we leren ook van elkaar.
Wegen voor natuur
Planten en dieren hebben net als mensen wegen nodig. Routes waarlangs ze kunnen trekken, voedsel vinden, nestelen, overwinteren etc. Hiervoor moeten die wegen voor de natuur dus de faciliteiten bieden. De routes zijn nodig om het natuurlijk gedrag van diverse dieren mogelijk te maken, maar ook om uitwisseling tussen gebieden mogelijk te maken. Als diersoorten geïsoleerd raken, leidt dat tot erfelijke verarming.
Door klimaatverandering is de noodzaak voor verbindingen nog groter geworden. Voor diverse planten en diersoorten wordt de grond te heet onder de voeten. Ze schuiven op van het zuiden naar noorden. Als die reis grote belemmeringen oplevert wordt overleven steeds moeilijker. Het bestaande netwerk van wegen, watergangen en spoorlijnen kan ook prima voor natuur worden gebruikt. Door de groenstroken hierlangs slimmer te beheren kan dit voor tal van planten en dieren uitkomst bieden.
Het doel van HW-Zoemt is het realiseren van een netwerk van ecologisch beheerde bermen, oevers, akkerranden en dijktaluds dat de natuurgebieden en de dorpen en buurtschappen in de Hoeksche Waard met elkaar verbindt en als groene vingers doordringt in het bebouwde gebied. Het beheer van dit netwerk is door de verschillende grondgebruikers op elkaar afgestemd en zodanig gefaseerd dat insecten het gehele vliegseizoen voedsel kunnen vinden.
Eerste stappen
De eerste stappen naar concrete invulling zijn gezet. Voor het oosten van de Hoeksche Waard zijn drie routes uitgewerkt. Ze moeten de verbinding gaan vormen tussen de Oeverlanden bij het Hollands Diep in het zuiden en in het noorden de natuurgebieden van Staatsbosbeheer langs de Oude Maas. Natuurlijke landschapselementen onderweg maken deel uit van de routes. Het gaat dan om de krekennatuur van argusvlinders, bosgebieden en biologische boerderijen.
Er is in kaart gebracht waar een verandering van het beheer van bermen en taluds nodig is. Dit dient mede op biodiversiteit te worden gericht. Bij een maaibeheer moet het maaisel worden afgevoerd. Dit leidt tot minder meststoffen in de bodem en meer variatie aan plantensoorten. Dat is ook goed voor het insectenleven. Ook is fasering in het beheer nodig zodat het voedselaanbod voor insecten het hele seizoen is gewaarborgd.
In een brief aan de gemeente Hoeksche Waard en het waterschap Hollandse Delta heeft HW-zoemt gevraagd om in overleg dit beheer aan te passen en mede te richten op herstel van biodiversiteit. We hopen en verwachten dat hier een positief antwoord op komt. Ook is gevraagd om medewerking bij de aanplant van extra knotbomen. Ze kunnen een meerwaarde aan de verbindingszones geven. Zo maken bijvoorbeeld vleermuizen vaak gebruik van boomrijen als vliegroute.
Toekenning innovatiefonds
De toekenning uit het ‘Samen voor biodiversiteit’ innovatiefonds is een opsteker. Een erkenning voor ons project waar we trots op zijn. Het geeft ook een financiële injectie aan het project van 25.000 euro. Realisatie komt hiermee in zicht. We beginnen in het oosten van de Hoeksche Waard buiten de bebouwde kommen. Aan opschaling naar de rest van de streek en de bebouwde omgeving wordt al gewerkt. Samen werken we aan een mooiere Hoeksche Waard waar ook komende generaties nog kunnen genieten van de natuur.
Joost Kievit MSc
