Bloemdijken, waar blijven ze?

(foto hierboven: Klein streepzaad op een dijk.)

Dat is veiliger en het is belangrijk voor biodiversiteit. Ruim 2 jaar geleden kwam er naar aanleiding van een motie van Water Natuurlijk en de Christen Unie een toezegging van het college van Dijkgraaf en Heemraden. Het waterschap Hollandse Delta ging er mee aan de slag. En toen werd het stil.

Al decennia weten we vanuit de wetenschap dat een variatie aan plantensoorten op een dijk positief werkt voor de veiligheid. Een grotere variatie aan kruiden en grassen geeft zowel bovengronds als in de ondergrond verschillen. Iedere plantensoort heeft een ander wortelgestel. Sommige gaan heel diep, andere juist niet. Er zijn grove wortels die breed uitwaaieren en ook het tegenover gestelde. Samen vormen ze een sterk ondergronds netwerk en dat maakt een dijk beter bestand tegen golfslag.

Logisch en keer op keer komt dat ook uit wetenschappelijk onderzoek naar voren. Recent opnieuw via praktijk onderzoek, waarbij een dijk werd blootgesteld aan stromend water en waarna de gevolgen hiervan zijn onderzocht. Het bewijs is overweldigend en inmiddels komt het pleidooi voor bloemrijke dijken ook van de rijksoverheid. In een brief aan de Tweede Kamer over “Water en bodem sturend” vraagt minister Harbers van de waterschappen om biodiversiteit op dijken te bevorderen.

Op de dijken die het waterschap zelf beheert is ook een goed beheer ingevoerd, maar de meeste dijken zijn verpacht of zelfs particulier eigendom. Pachters hebben oude sterke rechten voor soms maar 10 tot 15 euro per hectare per jaar en aan de pachtovereenkomsten zijn nauwelijks voorwaarden verbonden. Al zeker niet op het gebied van biodiversiteit en waterveiligheid, met als gevolg dijken waar de erosiebestendigheid te wensen overlaat of ronduit slecht is. Een erfenis uit het verleden waar het waterschap Hollands Delta mee worstelt.

Om de impasse te doorbreken kwamen Water Natuurlijk en Christen Unie in februari 2022 met een motie in de Verenigde Vergadering van het waterschap, waarin onder andere werd aangedrongen op een stimuleringsregeling voor pachters om tot een beter beheer van dijken te komen. Ook met vormen van begrazing kunnen kruidenrijke dijken gerealiseerd worden. Er kwam een toezegging en in oktober van dat jaar zou het college van Dijkgraaf en Heemraden met de stand van zaken komen. Dat gebeurde niet en nog steeds is ongewis wat het waterschap heeft ondernomen en wat dit heeft opgeleverd.

Met nieuwe schriftelijke vragen heeft Water Natuurlijk het onderwerp opnieuw aan de orde gesteld. Nu ook de rijksoverheid pleit voor biodiversiteit op dijken, wordt het tijd om te kijken of een beter beheer kan worden vastgelegd in de verordening van het waterschap. Waarmee het juridisch afdwingbaar wordt. Water Natuurlijk blijft aandringen op veiliger bloemdijken.

Joost Kievit Msc