Bestuurscrisis in WSHD… alweer?
Vandaag 15 maart 2021 is het dagelijks bestuur van WSHD afgetreden. De aanleiding is een extern onderzoek, dat op verzoek van het algemeen bestuur en dus ook van Water Natuurlijk is uitgevoerd. De conclusies zijn hard maar voor insiders herkenbaar. De titel van het onderzoek is veelzeggend: Uitsluiting leidt tot verziekte bestuurscultuur.
Fractievoorzitter Anne Mollema
Het probleem van uitsluiting van partijen en personen gaat ver terug. Het speelt al meer dan 10 jaar. Het is onderdeel van de bestuurscultuur geworden. Doorbreken van die cultuur vraagt bestuurskracht.
Persoonlijke inzet en de wil en de vaardigheid dingen achter je te laten en te zien wat nodig is om te verbeteren en daarnaar te handelen. Het huidige dagelijks bestuur is daar onvoldoende in geslaagd en er is geen uitzicht op verbetering, aldus het onderzoeksrapport.
Spiegel
We moeten ook eerlijk zijn: Water Natuurlijk maakt deel uit van dat bestuur. Dus we moeten in de spiegel kijken. Wat hebben wij bijgedragen. Ook wij zijn eerder uitgesloten geweest van het dagelijks bestuur. Maar we hebben ons toch constructief opgesteld. Om te beginnen in 2011 een voorstel om een onderzoek te doen naar de bestuurscultuur en in 2013 een voorstel om er aan te gaan werken.
In 2015 zijn we gevraagd het dagelijks bestuur te ondersteunen. Dat hebben we gedaan op voorwaarde dat duurzaamheid een onderwerp zou zijn om aan te pakken. Resultaat is nieuw beleid voor onder meer de klimaatopgave, circulariteit, energieneutraliteit, innovatie en assetmanagement.
Na de verkiezingen in 2019 zijn we weer uitgesloten, nadat we heel constructief hadden meegewerkt aan het bestuursakkoord. Dat voelt heel naar, en dat is zeker drie keer slikken. We drongen aan op de aanstelling van bestuurlijke zwaargewichten om de bestuurscrisis en de opgaven die er liggen nu eindelijk eens echt aan te pakken. De zorg echter dat volgens ons het aangestelde college niet voldoende op die taak berekend was, bleef.
Maar je moet wel verder, en we hebben de samenwerking met alle partijen weer gezocht. En er is (samen met het nu aftredende bestuur; eerlijk is eerlijk) ook wel wat bereikt.
Wat is er bereikt
De angstcultuur in de organisatie is doorbroken. Professionals krijgen de ruimte, en WSHD is niet langer de laatste plaats waar je wil werken, maar juist een aantrekkelijke werkgever. Daarbij komt af en toe een vervelende verrassing naar boven, maar die wordt aangepakt en er wordt gekeken hoe het beter kan.
Er zijn in het verleden grote achterstanden in onderhoud bij bijvoorbeeld zuiveringen ontstaan doordat (met name door rechtste partijen) steeds werd gestuurd op bezuinigen in plaats van investeringen. WN heeft zich daartegen verzet en steeds gezegd dat het anders moet. In het kader van de actie Huis op Orde worden die achterstanden ingelopen.
Op het terrein van flora, fauna en groenbeheer:
- mollenbestrijding is gestopt,
- het percentage ecologisch bermbeheer is verdubbeld,
- gekapte bomen worden nu wél herplant,
- er ligt een voorstel voor groenbeheer dat in zijn intenties door zowel gemeentes als natuurorganisaties wordt ondersteund.
Met de opmerking: nu nog uitwerken en waarmaken. Maar de omslag die is onmiskenbaar en Water Natuurlijk zal, samen met al de groene organisaties hier hard op inzetten.
Hoe verder?
De discussie over de maatschappelijke positie van het waterschap stagneert, veel partijen zitten vast in het verleden, er is geen voortgang in een visie op de toekomst en nog minder in een stappenplan van hoe we vooruit moeten of meten waar we nu staan. Kritische opmerkingen, vrijwel altijd constructief geformuleerd, werden niet opgepakt. Dat vreet aan vertrouwen in een goede uitkomst, en dit onderzoek ‘Uitsluiting leidt tot verziekte bestuurscultuur‘ bevestigt het. Het gaat niet om het individueel afbranden van heemraden. Het gaat er om dat voortmodderen niet helpt en dat er moet worden doorgepakt.
Met een nieuw en sterker college van heemraden, dat deels uit de Verenigde Vergadering komt, maar ook goed aangevuld kan worden met bestuurskracht van buiten. Dat moet rusten op een breed draagvlak. Daarbij wordt geen partij uitgesloten. Waterschappen zijn immers alleen succesvol als de problemen samen worden aangepakt, met respect voor de positie van de ander.
Ook hierbij laten we ons adviseren door een extern en ervaren bestuurder die als het goed is voor eind april met een voorstel komt. Dan snel schakelen. Maar dat kunnen we.
Beter vooruit!
Anne Mollema fractievoorzitter contact
