Een persoonlijke terugblik van 4 jaar AB-lidmaatschap door Gerda Oskam

Mijn werk als Algemeen Bestuurder vat ik op als volksvertegenwoordiger. Een volksvertegenwoordiger is de stem van de kiezers die op mij en op mijn partij gestemd hebben. Dat is de basis om financiële kaders en de kaders van het beleid te stellen en het Dagelijks Bestuur te controleren in de uitvoering ervan.

Mijn partij, Water Natuurlijk, is een unieke partij. Een onafhankelijke waterschapspartij, opgericht door diverse groene organisaties en ondersteund door D66, GroenLinks en inmiddels ook door Volt. In de fractie trof ik mensen die naast het lidmaatschap van Water Natuurlijk ook lid waren van D66 of GroenLinks en mensen die geen lid waren van een politieke partij. In de vorige periode zat namens Water Natuurlijk ook iemand die lid was van de PvdA in de fractie. Wat ons bindt is onze liefde voor de natuur, voor biodiversiteit, het genieten van water en ons besef dat we in onze Noordwest Europese delta alleen maar kunnen wonen en werken als we zorgvuldig omgaan met water en bodem. Ik ben dan ook trots op het feit dat we veel van ons verkiezingsprogramma uit 2019 hebben kunnen realiseren in het nieuwe waterbeheerprogramma 2022-2027: 'stroomopwaarts, klimaatbestendig en duurzaam'. Dat konden we voor elkaar krijgen doordat we de grootste partij werden in 2019.

Zo zijn er meer zaken waar ik trots op ben: we hebben het belang van waterberging geagendeerd door onder meer de motie over de polder Rijnenburg of het agenderen van de droogteproblematiek. verkeersveiligheid op de Lekdijk, het belastingprincipe 'de vervuiler bepaalt' of een moderner motto voor het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden dat passend is bij de nieuwe maatschappelijke opgaves die waterschappen hebben. En dat allemaal tegen investeringen die rekening houden met de draagkracht van bewoners gepaard aan het niet willen afwentelen van kosten en schade op volgende generaties. Een aantal van ons heeft zich echt een ware waterambassadeur getoond tijdens de viering van 900 jaar waterbeheer in 2022. Tot slot ben ik trots op de sfeer en samenwerking in onze fractie: allemaal zeer verschillende mensen die een een complementair team vormen die met elkaar kan werken en lachen.

Persoonlijk ben ik ook blij dat ik heb kunnen bijdragen aan één van mijn voornaamste speerpunt:en: het omvormen van het Algemeen Bestuur van een (in mijn ogen) oude, naar binnen gekeerde en op basis van belangen gebaseerde club van overigens enorm aardige, gemotiveerde en betrokken mensen naar een moderner, opener en democratischer bestuurslaag. Maar dat werk is nog lang niet af!

Waterschappen werken nog monistisch. Dus leden van het Dagelijks Bestuur zijn tegelijkertijd lid van het Algemeen Bestuur. Open en transparante discussies zijn dan ook lastig te voeren en is men in ieder geval niet gewend. Anders dan bij een gemeenteraad, is er geen eigenstandige griffie die het Algemeen Bestuur in staat stelt om te functioneren. Alles gaat via het Dagelijks Bestuur, zelfs de agendering van stukken. Tot drie keer toe de afgelopen periode werd het erg ingewikkeld/onmogelijk gevonden voor volksvertegenwoordigers om stukken te agenderen voor een commissie. Informatieavonden of bewonersavonden over projecten van het waterschap staan niet aangekondigd in de vergaderkalender en moet je als AB-lid zelf uitzoeken. Dat ligt zeer zeker niet aan de individuele ambtenaren die ik stuk voor stuk als zeer betrokken, enthousiast, open, enorm deskundig en bijzonder meewerkend heb ervaren. Zo was ik bij een bewonersatelier waar 3 ambtenaren echt op de vierkante centimeter van een perceel van een aantal grondeigenaren bespraken wat wel en niet mogelijk was. Hulde! Maar dat ligt wel aan de nog altijd archaïsche cultuur binnen waterschappen waar de inhoud, de techniek nog altijd bepalend is. Van binnenuit naar buiten bepalend is voor de indeling van de commissies, van de afdelingen, van de communicatie, enz. Afgelopen zomer heb ik persoonlijk honderden mensen geïnformeerd over verleden, heden en toekomst van het waterbeheer via lezingen, artikelen en fietsexcursies. Uiteraard zette ik veel daarvan op onze website, nieuwsbrief en op social media. Het gemaal de Aanvoerder, tussen het Amsterdam Rijn Kanaal en de Leidsche Rijn waar ik mensen langs voerde en vertelde over verdroging, verzilting en verzakking - draaide afgelopen zomer op volle toeren. Zodanig dat er noodpompen moesten worden aangezet op diesel. Ik twitterde: "het belangrijkste gemaal voor de zoetwatervoorziening van West Nederland! Voor de 5e keer deze eeuw aangezet en nu wekenlang. Door kapotte vijzel nu helaas met stinkende dieselpompen." Tot mijn stomme verbazing werd ik gebeld dat ik met die tweet HDSR in een kwaad daglicht zette! Of ik dit soort berichtgeving niet meer wilde doen! Hahaha!

Met alle maatschappelijke opgaven de door klimaatverandering, door Europees- en rijksbeleid van waterschappen gevraagd wordt, door het afschaffen van de drie gereserveerde (geborgde) zetels en de verplichting om een geborgde zetel op te nemen in het Dagelijks Bestuur door de initiatiefwet van Tjeerd de Groot (D66) en Laura Bromet (GroenLinks), is het anno 2023 echt tijd om de volgende stap te zetten. Een stap naar een democratisch, open, communicatief, controleerbaar en navolgbaar bestuur dat gaat over het meest existentiële element voor het wonen en werken in ons land - water.