Meer aandacht voor biodiversiteit
In 2019 nam waterschap Vallei en Veluwe een heel mooi besluit. Ze gooien het sindsdien over een andere boeg bij het maaien van watergangen. Begroeiing wordt nu in veel wateren grotendeels met rust gelaten. Dit komt de biodiversiteit ten goede.
Het waterschap onderhoudt 2.300 kilometer aan beken, kanalen en sloten, de zogeheten A-watergangen. Deze wateren werden tot voor kort volledig gemaaid. Dat kwam erop neer dat nog slechts ongeveer 20 procent van de begroeiing bleef staan in verband met de wettelijke regels voor flora en fauna. Nu laat het waterschap de vegetatie op veel plaatsen helemaal of voor een groot deel staan. Vaak worden alleen nog kleine stroombanen gemaaid.
Dit jaar heeft het waterschap besloten om biodiversiteit ook bij andere waterschapstaken veel meer aandacht te geven. Dat staat in het Beleidskader biodiversiteit, dat het waterschap mede dankzij de inzet van Water Natuurlijk heeft opgesteld. Met het beleidskader biodiversiteit start Vallei en Veluwe met het uitwerken van een uitvoeringsprogramma en het integreren van biodiversiteit in het werk en het handelen van de medewerkers van het waterschap.
Eén van de vele symptomen van de achteruitgang van biodiversiteit is de opvallende massale insectensterfte. Het waterschap deelt de zorg over de sterk teruglopende biodiversiteit en de effecten daarvan, die uit veel studies spreekt. Verbetering is urgent. Het waterschap is afhankelijk van biodiversiteit. Het draagt bij aan onze functionele taken om te zorgen voor schoon water, voldoende water en veilige dijken. Een hoge biodiversiteit stimuleert het natuurlijke zuiveringsvermogen, evenals de veerkracht en de robuustheid van het watersysteem.
Bacteriën in het water zorgen er bijvoorbeeld voor dat stoffen in het water na verloop van tijd worden afgebroken. Moerasplanten als riet zorgen ervoor dat er voldoende zuurstof in het systeem komt, waardoor deze processen op gang kunnen komen. En een hoge biodiversiteit in de bodem (met dieren, planten, schimmels en bacteriën) zorgt voor beluchting van de bodem en organische stof in de bodem. De bodem functioneert hierdoor als het ware als een spons, wat leidt tot minder uitspoelen van meststoffen en meer vasthouden van water in het systeem. Ook leidt dit tot minder gebruik van bestrijdingsmiddelen, doordat ongewenste planten minder ruimte krijgen om te gaan domineren. Vegetatie in de watergang houdt het water (bovenstrooms) vast, waardoor de vegetatie als een natuurlijke stuw fungeert. Hierdoor kan het watersysteem beter tegen beïnvloeding van buitenaf.
Er is helaas nog geen extra geld uitgetrokken voor het herstel van de biodiversiteit. Het volgende Blauwe Omgevingsprogramma gaat van start in 2022. We hopen dat het Beleidskader biodiversiteit ook eerder tot concrete resultaten in het veld gaat leiden! Maar we vinden in deze eerste fase vooral ook heel belangrijk dat alle medewerkers van het waterschap anders naar het werk gaan kijken, en bij alles gaan nadenken hoe ze door dingen net iets anders te doen meer biodiversiteit kunnen krijgen. Het cascade maaien (om en om maaien) in de haarvaten is hier een mooi voorbeeld van, het levert veel meer biodiversiteit op en het houdt water vast.
