Advies: opheffen geborgde zetels
Water Natuurlijk is van mening dat het grote aantal geborgde zetels en de verplichte vertegenwoordiging in het Dagelijks Bestuur van waterschappen is achterhaald en niet past bij het lijstenstelsel dat sinds 2008 bestaat. Voor een eerlijke democratische vertegenwoordiging moeten de geborgde zetels zo spoedig mogelijk opgeheven worden. Dit staat met zoveel woorden in ons verkiezingsprogramma “Water Natuurlijk Schieland en de Krimpenerwaard 2019-2023”. Klik op de bijgevoegde link om het programma nog eens te lezen.
De meerderheid van de zetels in elk algemeen bestuur wordt gekozen door de ingezetenen. Daarnaast zijn er de zogenaamde geborgde zetels. Deze zetels worden door vertegenwoordigers van bedrijven, ongebouwd (agrarische sector) en natuurterreinen ingenomen. Respectievelijk benoemd door de Kamer van Koophandel, Land- en Tuinbouworganisatie en de Vereniging van Bos- en Natuurterreineigenaren. Het algemeen bestuur van het Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard (lees hierna HHSK) bestaat uit 30 leden. Negen leden vertegenwoordigen de genoemde organisaties. De rest van de leden (21) zijn de democratische vertegenwoordigers (lees de door jou en mij rechtstreeks gekozen leden). Water Natuurlijk heeft met de verkiezingen op 20 maart 2019 6 zetels behaald.
Medio maart 2020 heeft de minister van Infrastructuur en Waterstaat de “Adviescommissie geborgde zetels bij waterschapsbesturen” ingesteld met als opdracht “te adviseren over een afgewogen en breed gedragen wijze van totstandkoming en samenstelling van waterschapsbesturen, toegespitst op het stelsel van de geborgde zetels”.
Op 5 juni 2020 heeft deze adviescommissie hierover een rapport uitgebracht aan de minister. Als je op de bijgevoegde link klikt, kun je kennis nemen van de inhoud van het rapport.
In tegenstelling tot eerdere commissies wordt in dit rapport onder andere aangegeven dat het stelsel van geborgde zetels binnen het waterschapsbestuur moet worden afgeschaft. De commissie geeft hierbij aan dat de gekozen politieke partijen in staat zijn om alle belangen af te wegen, ook die van bedrijven, ongebouwd en natuurterreinen. Bij de samenstelling van de kandidatenlijsten van de politieke partijen wordt eveneens rekening gehouden met specifieke belangen in het gebied. De commissie is voorts van mening dat omvang van het algemeen bestuur en het aantal en de verdeling van de geborgde zetels geen politiek besluit zou mogen zijn. De provincie bepaalt namelijk (tot nu toe) bij reglement en binnen wettelijke kaders de omvang van het algemeen bestuur en het aantal en de verdeling van de geborgde zetels. Als de geborgde zetels worden gehandhaafd, adviseert de commissie om in de Waterschapswet vast te leggen dat er voor alle waterschappen een gelijk aantal zetels per geborgde categorie is en dat er daarnaast een vaste omvang van alle waterschapsbesturen van 30 zetels is.
In het rapport wordt ter onderbouwing van de afschaffing van de geborgde zetels expliciet aangegeven dat het waterbeleid/beheer en de ruimtelijke inbedding hiervan en de dialoog hierover met de andere overheden (lees gemeente, provincie en rijk) belangrijke elementen zijn van het dagelijkse (bestuurlijke) werk van de waterschappen. Vraagstukken zoals klimaatverandering, hoe zorgen we ervoor dat het ook de komende decennia in Nederland goed wonen, werken en recreëren is, bepalen nu de bestuurlijke agenda’s.
Voor de goede orde moet nog vermeld worden dat eerdere adviescommissies van mening waren dat er geen aanleiding was om de geborgde zetels af te schaffen onder de mom van “zetels voor specifieke belangencategorieën in het waterschapsbestuur passen bij het functionele karakter en de taak van het waterschap” en “Belang-betaling-zeggenschap is een valide ordenend principe voor de samenstelling van het waterschapsbestuur. Het past goed bij het functionele karakter dat de waterschappen nog steeds hebben”.
De minister geeft in haar aanbiedingsbrief aan de Tweede Kamer dat zij in de komende periode van plan is het rapport te bespreken met de waterschappen, departementen en andere belanghebbende partijen.
Water Natuur is erg tevreden met de inhoud van het rapport. Het ondersteunt het standpunt van Water Natuurlijk over de geborgde zetels en ook de rol van de waterschappen (lees ook HHSK) in de komende decennia als het gaat om klimaatadaptatie, voorbereid zijn op droogte en wateroverlast, schoon en gezond water, biodiversiteit, maatwerk voor stad en land, meedenken en meedoen, initiatieven en waterbewustzijn, veilig achter de dijken en geniet van water. Een aantal speerpunten uit ons verkiezingsprogramma van vorig jaar.
Water Natuurlijk ziet daarom het overleg van de waterschappen met de minister met vertrouwen tegemoet.
Uiteraard houden we jullie op de hoogte van de verdere ontwikkelingen.
Meer informatie bij Rieks: h.van.der.zee@live.nl
