Overheden: neem verantwoordelijkheid voor funderingsschade!

Tot de jaren ’70 is in Nederland op klei- en veengronden gebruik gemaakt van ondiepe (op staal) funderingen en houten paalfunderingen. Niet alleen gebouwen met houten paalfunderingen kunnen funderingsproblemen krijgen. Ook gebouwen op zee- of rivierklei zoals het Rivierengebied kunnen funderingen hebben die gevoelig zijn voor beschadiging door zetting en lage grondwaterstanden.

De oorzaak van deze funderingsproblemen ligt vaak buiten de invloedssfeer van de bewoner maar deze draait wel op voor de volledige herstelkosten. Volgens het Verbond van Verzekeraars is deze schade in Nederland niet verzekerd.

Hoewel het om veelal trage processen gaat, kan er versneld schade ontstaan bij een plotselinge grondwaterverlaging of zetting door werkzaamheden. Ook een droger klimaat kan funderingsproblematiek door sterkere bodemdaling en lagere grondwaterstanden in gang zetten of versnellen. Tot hoeveel extra schade klimaatverandering kan leiden verschilt per gemeente: met name het westen van het land, Friesland en de gemeenten langs de IJssel lijken op basis van de analyse extra gevoelig voor klimaatverandering.

De droogte van de afgelopen zomers zorgde voor extra aandacht voor bodemdaling en schade aan funderingen.

Het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematie (KCAF) heeft een aantal informatieve brochures uitgebracht.

De ruimtelijke spreiding van verwachte schade komt op hoofdlijnen overeen met het beeld van gemeenten waarvan op dit moment bij KCAF meldingen bekend zijn.

Een quickscan van Deltares biedt inzicht in de ruimtelijke spreiding en ordegrootte van de schadekosten in de periode 2018 – 2050 op gemeenteniveau. Op basis van gegevens van Deltares heeft Sweco deze kaart gemaakt waarin de risicogebieden van funderingsproblemen inzichtelijk zijn gemaakt.

Funderingsherstel is erg duur. Een grote groep eigenaar-bewoners kan de kosten niet dragen. Het Fonds Duurzaam Funderingsherstel is bedoeld voor de financiering van noodzakelijk funderingsherstel. Het fonds heeft een omvang van € 100 miljoen, waarvan 20 miljoen euro van de rijksoverheid. Op een totale schadelast van tientallen miljarden is dit bedrag natuurlijk een schijntje en bovendien gaat het om een lening.

Risicogebieden voor funderingsproblemen

Bron: SWECO

Water Natuurlijk vindt dat overheden inwoners niet zomaar in de kou laten staan. Dat vraagt drie dingen.

Ten eerste een substantiëler nationaal fonds dat rekening houdt met de draagkracht van bewoners, die geheel buiten hun schuld voor ingrijpende investeringen staan.

Ten tweede moeten bewoners zonder meer schadeloos worden gesteld, als de schade het gevolg is van werkzaamheden. De overheid als opdrachtgever mag omwonenden niet in de kou laten staan.

Ten derde is een heroverweging nodig van het waterpeilbeheer in die gebieden waar bijvoorbeeld verdergaande peilverlaging voor de landbouw zorgt voor veel extra schade aan woningen. Dat is een taak voor provincies en waterschappen.