EU Water Resilience Strategy
Dat staat in de EU Water Resilience Strategy; het antwoord van de Europese Commissie op de toenemende waterschaarste, droogte en vervuiling in Europa. Een belangrijk onderdeel is de versterking van het beleid rond wateronttrekking en de introductie van financiële en bestuurlijke instrumenten zoals de zogenaamde ‘sponge facility’.
Dat is een voorgesteld investeringsmechanisme dat lidstaten moet helpen om bestaande Europese fondsen flexibel en sneller in te zetten voor projecten die water vasthouden, infiltreren en bufferen. Denk hierbij aan blauw-groene infrastructuren zoals wetlands, stedelijke sponssteden en natuurlijke retentiegebieden. Het doel is om het landschap veerkrachtiger te maken tegen zowel droogte als overstromingen. De Europese Commissie wil dat deze faciliteit in nauwe samenwerking met nationale overheden en investeerders wordt uitgerold, met bijzondere aandacht voor regio’s met acute waterstress.
Registratie wateronttrekkingen
Een andere centrale maatregel is de verplichte registratie van alle significante wateronttrekkingen, ongeacht of het om oppervlakte- of grondwater gaat. De Europese Commissie stelt dat deze registratie cruciaal is voor een eerlijk, transparant en efficiënt waterbeheer. Zonder een compleet beeld van alle onttrekkingen kunnen lidstaten volgens de Commissie geen doeltreffend beleid voeren of rechtvaardige verdeling garanderen, zeker in tijden van schaarste. Dit betekent dat ook agrarische en industriële gebruikers die tot nu toe vrijgesteld waren, voortaan onder de registratieplicht vallen. In combinatie met verbeterde digitale monitoring en metingen via satellieten en AI, moet dit leiden tot meer inzicht in de waterbalans en een effectiever gebruik van beschikbare bronnen.
De strategie benadrukt dat een waterbewuste economie niet alleen draait om technologische innovatie, maar ook om gedragsverandering, aangepaste regelgeving en sterke bestuurlijke samenwerking tussen alle niveaus. De Commissie stelt voor dat lidstaten een reductiedoelstelling van minimaal tien procent van hun watergebruik tegen 2030 formuleren. Ook wil men via de jaarlijkse Water Resilience Forums voortgang meten en kennisdeling stimuleren. Al met al is de strategie een poging om water centraal te stellen in Europees milieubeleid, economie en ruimtelijke ordening.