Europese Commissie: waterkwaliteit in heel Europa niet in orde

Bij de ecologie is een kleine verbetering te zien vergeleken met zes jaar geleden, bij chemie een verslechtering. Die verslechtering is deels te verklaren door betere monitoring en strengere normen, maar er is ook sprake van toename van ongewenste stoffen in het water. Daarbij gaat het vooral om verbindingen met kwik en polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s), die in het milieu komen via verbranding van fossiele en andere brandstoffen. Een andere belangrijke groep is de polybroomdifenylethers (PBDE’s), die veel worden gebruikt in verf, kunststoffen, opvulmateriaal voor meubels, textiel en bouwmaterialen, en bij industriële processen. Samen zorgen deze stoffen voor 80 procent van de normoverschrijdingen. De soort verontreiniging verschilt per lidstaat, zo spelen in Nederland bestrijdingsmiddelen een grotere rol.

Het grondwater in Europa is nog grotendeels in orde (ruim 85 procent), maar op langere termijn dreigen er problemen doordat meststoffen en chemische stoffen de bodem inzakken (vergrijzing).

Aanbevelingen voor Nederland
De Europese Commissie heeft ook rapporten per lidstaat uitgebracht en dus ook voor Nederland. De Commissie constateert dat Nederland dringend de problemen met de natuurlijke inrichting van de sloten, rivieren en andere wateren moet aanpakken, en ook de problemen met meststoffen en chemische stoffen in het water. In Nederland scoort geen enkel KRW-waterlichaam (grotere wateren die samen representatief zijn voor het hele gebied) ecologisch ‘goed’. Toch is er wel vooruitgang zichtbaar, doordat veel wateren zijn verbeterd van ‘slecht’ naar ‘matig’. Vooral vis en fytoplankton zijn verbeterd. Maar er is dus nog een flinke stap te zetten. Bij de chemische kwaliteit voldoen er 105 aan de normen.

De Europese Commissie stelt onder andere dat:

• De uitvoering moet versnellen en er een ambitieuzer programma van maatregelen moet komen;
• De hoeveelheid nutriënten sterker moet verminderen (vervuiling door nutriënten is vier keer hoger dan het Europees gemiddelde)
• Er meer moet worden ingezet op verplichte maatregelen als vrijwillige maatregelen niet blijken te werken;
• Nederland meer geld en instrumenten in moet zetten om tot een duurzamere landbouw te komen;
• Nederland meer kan en moet inzetten op natuurlijke oplossingen (nature based Solutions);
• Er meer moet worden ingezet op handhaving;
• Er bij nieuwe projecten (bijvoorbeeld woningbouw) preciezer en beter moet worden gekeken naar de gevolgen voor de waterkwaliteit. De eisen aan ‘geen achteruitgang’ moeten hierbij strikter worden toegepast.

Link naar rapportages: https://environment.ec.europa....

Hoe is het in Rijnland?
Ook in Rijnland hebben we nog een flinke taak om overal schoon en gezond water te realiseren. In de Verenigde Vergadering (VV) van Rijnland van 16 mei komen plannen voor extra inspanningen om de KRW-doelen te halen aan de orde.
Rijnland heeft een juridische scan laten uitvoeren. Hierin worden de instrumenten besproken die Rijnland in kan zetten om aan de KRW-doelen te voldoen, evenals de risico’s die Rijnland loopt als anderen van mening zijn dat Rijnland dat in onvoldoende mate doet.
De grootste problemen voor KRW-oppervlaktewaterlichamen in Rijnland zijn duidelijk en liggen met name op het terrein van de nutriënten, stoffen zoals zink en gewasbeschermingsmiddelen (bollenteelt en boomteelt), en exoten zoals de waternavel, teunisbloem en de Amerikaanse rivierkreeft. Klik hier voor de juridische scan:

Tekst Otto Cox