Peilbesluit Oosterland wonder van vernuft en bron van verwarring

Soms zijn peilbesluiten een soort wonderen van vernuft en bron van verwarring. Zo ook het peilbesluit Oosterland, een mooi gebied onder Haren.

Al vanaf 2016 wordt gediscussieerd over een peilbesluit voor dit gebied. Polder Oosterland is een veengebied met voornamelijk natuurbestemming en enkele delen landbouw. Natuur en landbouw zijn niet goed verenigbaar in één peilbesluit; wat voor de natuur te droog is, is voor de landbouw te nat.

Figuur 1: In het bestemmingsplan en de beheersverordening zijn meerder percelen aangegeven als “Agrarisch met Waarden” of “Agrarisch 1” (lichtgroene percelen). De percelen met de bestemming “Natuur” zijn aangegeven in de kleur donkergroen. De peilgebiedsgrens van GPG-A-19360 is aangegeven met de rode lijn. Links: “Buitengebied Tynaarlo” en rechts: “Buitengebied Haren”. Bron: Toelichting Peilbesluit Oosterland. 

Ideaal zou zijn om het hele gebied voor natuur te bestemmen, maar dat kan alleen via een intensief gebiedsproces waarbij de provincie een belangrijke sturende rol heeft. Al in 2018 lag er een peilbesluit op tafel dat zowel voor natuur als landbouw niet paste. Water Natuurlijk heeft toen onder het motto: beter geen besluit dan een slecht besluit dit aangehouden. Dit heeft geleid tot meer actie van de provincies om een gebiedsproces in gang te zetten om te komen tot een goede inrichting van het gebied. De rechter gebood echter dat het waterschap toch een peilbesluit moest nemen, dit om boeren rechtszekerheid te geven.

Zo kwam het dat op 25 mei 2022 toch een peilbesluit is genomen voor het hele gebied. Daarbij is de bodemdaling door de gaswinning van 10 cm. gecompenseerd in het peilbesluit. Bij veenbodemdaling wordt het ‘stand-still’ principe gehanteerd wat betekent dat veen niet verder verdrogen mag door verlaging van het waterpeil. Daarom wordt alleen de bodemdaling die veroorzaakt is door gaswinning gecompenseerd. Tien centimeter lager peil? Dat is toch slecht voor de natuur en niet genoeg voor de landbouw? Enige verwarring was er in onze hoofden. Toch zit er een slimmigheid in het voorstel. Want in de afgelopen jaren zijn de bodem en de gebouwen met meetapparatuur ook 10 cm. gedaald. Door de meetapparatuur te herijken op NAP en deze 10 cm nu in een officieel besluit te verwerken verandert er feitelijk niets aan de huidige situatie in het veld. Het is een administratieve verwerking van de bestaande situatie.

Verre van ideaal, maar hopelijk voldoende om het uit te zingen tot er een besluit is genomen over de herinrichting van dit gebied met een eenduidige functie zodat er een nieuw passend peilbesluit kan worden genomen. Hopelijk is dat dan natuur.

Het hele besluit en de bijbehorende toelichting is te vinden op de website van Hunze en Aas via deze link. Meer informatie vind je bij de website over dit gebied via deze link

Joke Leenders