Herstel Biodiversiteit in stad en land

Iedere meter groen zetten we in voor herstel van biodiversiteit. Samen met natuurorganisaties willen wij herstel en versterking van biodiversiteit/natuur door o.a. blauwgroene netwerken aan elkaar te verknopen.

Waterschap Hollandse Delta heeft ca. 8000 kilometer aan watergangen in beheer. Dit komt neer op grofweg16.000 kilometer oevers. Bij goed beheer kunnen deze watergangen en oevers voor veel water- en rietvogels een uniek onderkomen bieden. Een grote kans voor het herstel van de biodiversiteit.

Vismigratie

Een goede vismigratie (de trek van vissen tussen paai-, opgroei-, foerageer- en overwinteringsgebieden), vindt Water Natuurlijk erg belangrijk. In het watersysteem van waterschap Hollandse Delta moet daar nog veel aan worden gewerkt.

Ons watersysteem kent ongeveer 2000 barrières voor vis en ander waterleven, enkele gemalen zijn weliswaar geschikt gemaakt voor vispassage, maar voor honderden barrières moeten dit nog gebeuren. Hoewel een gezonde leefomgeving voor vissen nog ver weg is, zal Water Natuurlijk hierop stevig inzetten.

De eigendommen van het waterschap willen we voorzien van meer natuurelementen zoals groene daken. Het inzaaien van inheemse, lokale, kruidenmengsels. De inrichting van terreinen wordt geleidelijk herzien en voorzien van inheemse beplanting. Natuurinclusief is bij nieuwbouw en aanleg het uitgangspunt. Ook onder water kunnen voorzieningen worden aangelegd zoals visbossen, vooroevers en kunstmatige riffen. We zetten in op het vispasseerbaar maken van alle wateren. (Water)werken worden zo mogelijk visvriendelijk gemaakt. Ook worden waar mogelijk obstakels verwijderd, zodat de trekvissen hun paaiplaatsen kunnen bereiken. Waar mogelijk willen we, samen met andere partijen, water- en landschapselementen inrichten waar de natuur van profiteert, zoals poelen voor amfibieën, plas-drasgebieden voor weidevogels, houtwallen voor zangvogels.

Wij willen ervoor zorgen dat de flora- en faunawet door de waterschappen en onze pachters wordt nageleefd.

Natuurvriendelijke oevers

Slechts 1,2 % van de watergangen heeft momenteel natuurvriendelijke oevers: een enorm potentieel. Water Natuurlijk stimuleert de aanleg van natuurvriendelijke oevers door particulieren, bedrijven en waar mogelijk op eigen gronden van het waterschap. Natuurvriendelijke oevers zijn nuttig voor het verbeteren van de waterkwaliteit. Ook vormen zij het leefgebied voor vissen en andere waterdieren. Begroeide oevers, paaiplaatsen, waterplanten en diepten om te overwinteren zijn nodig zodat de waterdieren kunnen schuilen, paaien en eten. We zetten in op het zoveel mogelijk verwijderen van boven water uitstekende harde beschoeiingen. Natuurvriendelijke oevers moeten gemeengoed worden. Het waterschap vervult hierin een voorbeeldfunctie.

Planten en dieren verdienen bescherming. Ze worden alleen bestreden wanneer dit moet vanuit veiligheid, wettelijke taken of biodiversiteitsverlies. Bijvangst moet hier zoveel als mogelijk worden beperkt door de inzet van selectieve vangstmiddelen. De rijksoverheid moet tijdig en doeltreffend ingrijpen bij nieuwe invasieve exoten zoals de Amerikaanse rivierkreeft en Japanse Duizendknoop. Daarnaast moet de overheid voorkomen dat grote schade optreedt aan watergangen en/of dijken. Water Natuurlijk blijft zich inzetten om op alle terreinen van het waterschap jagen te verbieden.

Unieke soorten in brak water

Door klimaatverandering herstellen oude ecosysteem elementen zoals brakke en zoute invloeden in een getijden delta. Daar moeten we ons op voorbereiden. Alles zoet houden is op termijn niet haalbaar en niet wenselijk. Hier is een omslag in denken en doen nodig. Water Natuurlijk pleit voor het aanpassen aan de veranderingen. Als het peil stijgt, moet de functie daar op afgestemd worden. Dit geldt ook voor de natuurlijke verzilting (functie volgt peil wordt functie volgt peil + zout) met versterking van de karakteristieke brak- en zoutwaternatuur. Onze delta biedt kansen voor unieke ‘delta-soorten’ die in brak water leven of tussen zoet- en zoutwater trekken. Door technische ingrepen staan deze brakke milieus en zoet-zout overgangen nu onder druk. In het huidige waterbeheer worden namelijk veel van deze gebieden kunstmatig zoet gehouden met oppervlaktewater.

Water Natuurlijk pleit voor het verbinden van het Zuiderdiep met de Noordzee. Het Zuiderdiep is gelegen langs de Scheelhoek ten noorden van Stellendam. Het dient sinds kort alleen nog voor de afvoer van polderwater naar zee via een gemaal naast de vissershaven. De waterkwaliteit van het Zuiderdiep is nu heel slecht doordat alle vervuiling in dit bekken samenkomt en geregeld enige tijd daar verblijft voordat het
geloosd wordt. Het gemaal kan heringericht worden tot tweeweg doorlaatmiddel. Daardoor keren eb en vloed terug in het Zuiderdiep en verbeteren de waterkwaliteit, de foerageermogelijkheden voor steltlopers, paai- en opgroeimogelijkheden voor vis en garnalen en de belevingswaarde voor de recreant. Op termijn kan aan de oostzijde een migratiemogelijkheid voor kleine vis gerealiseerd worden.

Zonnepanelen kunnen op water worden geplaatst zolang dat geen schade oplevert voor de (kwetsbare) natuur. We hanteren de constructieve zonneladder van de Natuur- en Milieufederaties en houden dus rekening met ecologische en landschappelijke inpassing. We zijn geen voorstander van zonnepanelen op ondiep water en nabij oevers. Bij dieper water hangt het af van de onderwaternatuur.

Ecologisch beheer past overal

Wij willen dat ecologisch maaibeheer overal wordt toegepast: bij bermen, dijken en slootkanten. Water Natuurlijk wil dat het waterschap bijdraagt aan het realiseren van de Europese Biodiversiteitsstrategie 2030. Deze strategie vraagt om een beschermde natuurstatus voor 30% van het land en 30% van het water.

Water Natuurlijk vindt dat het waterschap herstel van de biodiversiteit onderdeel van hun reguliere werkzaamheden moet maken. Voor het groenbeheer wordt samenwerking gezocht met lokale en regionale groene organisaties.

Water Natuurlijk vindt het belangrijk om met boeren samen te werken aan agrarisch natuurbeheer, zoals het mogelijk maken van vernatting in kansrijke weidevogelleefgebieden. Ook natte verbindingen en akkerranden langs watergangen zijn nuttig. Waterschappen moeten samen met inwoners, gemeenten, boeren en natuurorganisaties komen tot een gebiedsgerichte aanpak. Het ruilen van gronden zien we als een deel van de oplossing. Wij vinden dat boeren compensatie voor maatschappelijke diensten horen te krijgen. Ecologische maatregelen die bewezen effectief zijn, behoren bij het voorzorgprincipe en moeten als standaard worden ingevoerd. Dan kunnen de stimuleringsgelden voor groenblauwe diensten benut worden voor verdergaande pakketten en nog niet op praktijkschaal uit-ontwikkelde maatregelen. Wij willen met het Deltaprogramma Agrarisch Waterbeheer het agrarisch natuurbeheer voor veenweidegebieden voortzetten, mits duidelijke waterkwaliteitsdoelen worden gesteld.

Meer bomen en struiken

Water Natuurlijk sluit aan bij de Nationale Bossenstrategie van Rijk en provincies. Dat betekent de aanplant van meer bomen in het landelijk gebied, langs rivieren en kreken en uitbreiding van landschapselementen met bomen en struiken. Het assortiment is inheems en de soortkeuze mede gericht op biodiversiteit.

Deze Bossenstrategie beoogt om in 2050 10 % van het landschap een groenblauwe dooradering te bieden waarvan de helft uit bomen en struiken bestaat. Dat helpt bij de aanpak van klimaatverandering door het vastleggen van CO2 en het geeft een impuls aan de biodiversiteit. We planten versneld bomen en struiken aan met een groei van het bestand van 10% per jaar, zolang de beschikbare ruimte het toelaat.

Overmatige hitte kost levens, wateroverlast kost geld. En de burger in de stad wordt getroffen. Daar zijn oplossingen voor, maar de burger kan dat niet alleen, niet zo min als de gemeente en waterschap. Alleen samen kun je wat bereiken.

Klimaatbewust bouwen; hemelwater hoort in de bodem, niet in het riool. 40% van de zuiveringskosten worden veroorzaakt doordat hemelwater en grondwater in het rioolstelsel komt. Afkoppelen en bufferen van hemelwater moet de norm worden bij nieuwbouw. En in bestaand gebied kunnen we dat samen met de gemeentes stimuleren.

Stad en platteland kunnen elkaar helpen met de klimaatopgave. In de stad is gebrek aan ruimte voor waterberging. Groenblauwe verbindingen tussen stad en platteland zijn daarom heel belangrijk in de klimaatopgave:

• groen en water maken de stad veiliger, hittebestendiger, het wonen aantrekkelijker en de vastgoedwaarde hoger;
• stad en platteland versterken elkaar met biodiversiteit en aantrekkelijke routes voor wandelen en fietsen. Groen om van te genieten;
• groen draagt bij aan gezondheid van mens en dier;
• groen geeft ons kansen voor waterberging, brengt schoon water naar en van en in de stad;
• groenblauwe verbindingen brengen stad en platteland weer met elkaar in contact.

Hierbij is meer aandacht nodig voor arme wijken. De dure wijken zijn al groen.