Een Klimaatpositief Waterschap

Vervuiler betaalt, ook voor CO2

Water Natuurlijk wil een effectieve CO2- belasting. Het principe van ‘de vervuiler betaalt’ geldt ook voor het klimaat. Waterschappen maken kosten om de gevolgen van klimaatverandering te beperken. De CO2- uitstoot in rioolwaterzuivering en bemaling moet naar rato worden doorberekend in de waterschapsbelasting voor alle belanghebbenden.

Veenafbraak en de bijbehorende CO2-uitstoot moet voorkomen worden in veenweidegebieden zoals in het Oudeland van Strijen en enkele polders op Voorne Putten, als onderdeel van een landelijk programma. Dit is een urgente opgave. In de komende vier jaar (2023-2027) willen we dat (door vernatting) een bijdrage wordt geleverd aan een verminderde uitstoot van broeikasgassen. In het nationaal Klimaatakkoord is vastgelegd dat een reductie van 1 Megaton CO2 in 2030 wordt gehaald. Vernatting is een van de noodzakelijke maatregelen om voortschrijdende bodemdaling te beperken. Water Natuurlijk kiest voor een onmiddellijk verbod op onderbemalingen en zet zich in voor nieuwe peilbesluiten die leiden tot peilverhoging. Wij kiezen voor extensief beheerd grasland, voor natte en vogelrijke weilanden. Bezien moet worden of peilgestuurde drainage daarbij kan helpen. De provincie is aan zet om samen met inwoners, gemeenten, boeren, natuurorganisaties en het waterschap te komen tot een gebiedsgerichte, duurzame aanpak. Slechts een integrale benadering biedt kansen voor nieuwe veennatuur en CO2 opslag waarbij waterkwaliteit, biodiversiteit en natuurbeleving verbeteren.

Van energievreter naar energiefabriek

Water Natuurlijk gaat voor een strikte naleving van de normen die gesteld worden aan de zuivering van afvalwater. Iedere installatie dient daaraan te voldoen. Ruimte voor innovatie is daarnaast belangrijk om uiteindelijk energieneutraal te kunnen werken met een doorloop naar energie leveren. Rioolwaterzuiveringsinstallaties zijn nu nog energievreters, maar dat kan anders door gas te produceren voor de opwekking van groene stroom. Zo gaan we van energievreter naar energiefabriek. Grondstoffen kunnen bovendien worden teruggewonnen uit het slib dat overblijft na zuivering van afvalwater. Het waterschap wordt zo een grondstoffenleverancier in plaats van afvalproducent. In samenwerking met de andere waterschappen werken we aan oplossingen voor probleemstoffen en het terugwinnen van grondstoffen uit afvalwater. Door water nog beter te zuiveren voordat het op het oppervlaktewater wordt geloosd, wordt het waterschap zoetwater-leverancier. Daarnaast zetten we vol in op energiewinning uit het
water zelf: thermische energie uit (gezuiverd) afvalwater (TEA) en/of oppervlaktewater (TEO).

Zeker stedelijke gebieden en uitbreidingslocaties naast grote wateren hebben grote potenties. Water Natuurlijk vindt het belangrijk dat het waterschap zijn inspanningen vergroot en zijn rol als voortrekker, aanjager en verbinder voortvarend voortzet.

Wanneer je inzoomt op Zuid-Holland, dan kleurt onze provincie helaas signaalrood op de kaart van de chemische waterkwaliteit van Nederland. De oorzaak hiervan ligt o.a. in de hoeveelheid bestrijdingsmiddelen uit de landbouw die ondanks alle inspanningen nog steeds in het oppervlaktewater terecht komen. Daar moet in de komende bestuursperiode echt een einde aan komen. Ook hier vragen wij om meer actievere sturing en extra inzet vanuit het waterschap.

Om de uitdagende doelen in de provincie Zuid-Holland te kunnen halen, zal er scherpere sturing gegeven moeten worden op het vlak van toezicht en handhaving. Het waterschap zal in het dichtbevolkte gebied van Zuid-Holland de toezicht- en handhavingstaak professioneel en goed moeten uitvoeren, gericht op het zo veel mogelijk verkleinen van de risico’s voor de waterkwaliteit en het waterbeheer. Toezicht en handhaving zorgen er mede voor dat de wet- en regelgeving wordt nageleefd. De praktijk is weerbarstig, het waterschap kan dit niet alleen. In de praktijk blijkt dat de huidige aanpak ten aanzien van Toezicht en Handhaving ernstig te kort schiet, het is tijd om maatregelen te treffen voor het verbeteren van de samenwerking tussen de omgevingsdiensten, gemeenten, provincie en waterschap. Pas dan kan Toezicht en handhaving effectief worden.

De komende periode zijn de belangrijkste speerpunten:

• Het waterschap moet de vergunningverlening en handhaving, boetes en aanpak van o.a. de legale en illegale lozingen van meststoffen, chemische bestrijdingsmiddelen en PFAS-stoffen aanscherpen en verbeteren.
• Neem als waterschap het initiatief om vergunningverlening, handhaving en toezicht beter te organiseren. Het gebrek aan onderlinge samenwerking bemoeilijkt een effectieve handhaving en toezicht.
• Het waterschap dient te zorgen voor een totaal inzicht van het watersysteem, de behoefte, de vraag en het aanbod. Speel in op de klimaatverandering en daarmee op de langere termijn. Durf te veranderen en het anders te doen zoals het nu gaat, alleen dan wordt er beweging gecreëerd die zorgt voor een beter houdbare toekomst. Ongebreidelde wateronttrekkingen maken het probleem daarbij alleen maar groter.
• Zorg als Waterschap ervoor dat ‘water en bodem’ inderdaad leidend zijn voor plannen. Wees mans genoeg om te acteren op dat wat er van het waterschap verwacht wordt.

Duurzame rioolwaterzuiveringen

De installaties voor de zuivering van afvalwater binnen het waterschap Hollandse Delta zijn verouderd ondanks technische aanpassingen. In het primair energieverbruik zuiveringsbeheer per vervuilingseenheid staat WSHD in de middenmoot van de waterschappen. Bij de CO2-emissie voor zuiveringsbeheer scoort WSHD aanmerkelijk slechter dan de meerderheid. De omvang van de emissies van methaan en lachgas
vanuit rioolwaterzuiveringen is een probleem. Water Natuurlijk wil dit aanpakken. Voortbouwend op het klimaatakkoord 2020 moet minimaal 80% reductie van methaanverliezen bij slibvergisting en een reductie van 50% van de emissie van lachgas in de afvalwaterzuivering in 2030 zijn gerealiseerd.

Water Natuurlijk vindt dat alle zuiveringsinstallaties minimaal dienen te voldoen aan gestelde normen gesteld aan de zuivering van afvalwater. Uitgangspunt is energieneutraal werken met een doorloop naar energie leveren. In samenwerking met de andere waterschappen werken aan oplossingen voor probleemstoffen en het terugwinnen van grondstoffen uit afvalwater. Benutten van bronnen als groen gas,
duurzaam verwarmen en koelen met water en waterstof.