Tussenevaluatie onze waterkwaliteit – waar staan we?

Een belangrijk rapport dus voor ons en ons waterschap. In dit artikel een korte weergave van de stand tot nu toe.

De KRW (Kaderrichtlijn Water), is een Europese richtlijn die gericht is op het beschermen en verbeteren van de waterkwaliteit en waterkwantiteit in Europa. Deze richtlijn werd in 2000 door de Europese Unie ingevoerd en heeft als doel om in 2027 een goede ecologische en chemische toestand van alle oppervlakte- en grondwaterlichamen te bereiken. In de inleiding van de KRW is het volgende te lezen:

‘Water is geen gewone handelswaar, maar een erfgoed dat als zodanig beschermd, verdedigd en behandeld moet worden.’

Woorden naar ons hart! Water Natuurlijk schreef vaak over de KRW en de doelen voor ons gebied. Ook in het bestuur van het waterschap vragen we hier heel vaak aandacht voor. We maken ons zorgen over de waterkwaliteit en het voldoen aan de KRW, 2027 is dichtbij en we hebben sinds 2000 in ons waterschap lang weinig maatregelen gezien om de waterkwaliteit te verbeteren. Nu worden sommige maatregelen uitgevoerd maar gaat dit snel genoeg?

Grote achterstanden zijn te zien op de chemische toestand van het water. In de hierboven staande figuur zie je de toetsing van een aantal prioritaire stoffen (die hebben grote negatieve impact op de waterkwaliteit), een roodgekleurd beeld ontstaat; ‘voldoet niet’ liegt er niet om.

Voor de ecologische toestand van het water moeten we ook kijken naar stikstof en fosfor. In ongeveer 43% van het water is de hoeveelheid fosfor en stikstof te hoog.

Te hoge nutriëntenconcentraties hebben grote gevolgen voor alles wat in het water leeft zoals fytoplankton, waterplanten en vis. Het rapport spreekt ook over een toename van beide nutriënten in de laatste jaren, mogelijk veroorzaakt door de droge zomers.

Waar komen de emissies vandaan? Emissie vanuit landbouwgronden blijft de grootste bron van deze nutriënten. In 2022 draagt deze bron voor 52% voor stikstof en 53% voor fosfor bij aan de totale emissie naar de Nederlandse wateren. Daarnaast hebben de afvalwaterzuiveringen een aandeel van 16% (stikstof) en 21% (fosfor).

Het rapport geeft aan wat de komende periode noodzakelijk is:

‘Voor het bereiken van de KRW-doelen in het oppervlaktewater liggen effectieve maatregelen bij het verder in lijn brengen van normeringen voor nutriënten, gewasbeschermingsmiddelen en andere chemische stoffen met de KRW-normeringen. Daarop aansluitende maatregelen zijn onder andere de actualisering en aanscherping van vergunningen voor directe en indirecte lozingen en het versterken van toezicht en handhaving. Voor het bereik van de ecologische doelen zijn maatregelen die nutriëntenconcentraties en de toxische druk doen afnemen cruciaal. Daarnaast ligt mogelijk handelingsperspectief in verdergaande maatregelen in het watersysteem, gericht op het versterken van het ecologisch functioneren.’

Hier is een rol voor het waterschap weggelegd, zowel in het uitvoeren van (fysieke) maatregelen in het watersysteem maar ook in het verlenen van vergunningen en het versterken van toezicht en handhaving.

Het rapport heeft als conclusie dat realistisch gezien het niet in de lijn der verwachting ligt dat we de KRW-doelen gaan halen.

‘De druk op de waterkwaliteit van zowel oppervlaktewater als grondwater neemt naar verwachting ook na 2027 alleen maar toe, onder andere door klimaatverandering.

Het behoud en versterken van een gezond watersysteem is cruciaal voor een gezonde leefomgeving waarin we kunnen wonen, werken en recreëren.’

Onze conclusie: het waterschap moet alles op alles blijven zetten om de waterkwaliteit in ons gebied te verbeteren. In de aanloop naar 2027 en zeker ook ná 2027. Water Natuurlijk gaat in het bestuur hierop blijven hameren.

Het volledige rapport vind je hier (link opent in een nieuw tabblad).

Konnie Wilkens

Fractievoorzitter Water Natuurlijk Hollandse Delta