Vragen over bomenkap Oude Tonge

Aan: college van dijkgraaf en heemraden Hollandse Delta

Van: fractie Water Natuurlijk

Betreft: schriftelijke vragen bomenkap Oude Tonge

22 augustus 2019

Geacht college,

Wij hebben kennis genomen van de grootschalige kap van bomen langs de Zuiderlandse Zeedijk bij Oude Tonge. Dit heeft veel reacties opgeleverd. De aanleiding voor de kap zou stormschade zijn. Het klopt dat er lokaal een zware storm langs trok, waardoor een aantal bomen zwaar beschadigd was en er zware takken op de weg lagen. Gelukkig zijn er geen slachtoffers gevallen. Maar de storm was zeer plaatselijk. Veel bomen bleven overeind. Ook de bomen verderop langs De Galathese dijk, waarvan eerder beweerd werd dat deze uit voorzorg gekapt zouden moeten worden, staan er nog.

Dit roept bij onze fractie de volgende vragen op:

Omvang schade in relatie tot het aantal gekapte bomen.

Uit een bericht van de dorpsraad van Oude Tonge komt naar voren dat er 120 bomen gekapt zijn, waarvan er 30 volledig vrij van schade waren. Uit andere informatie komt naar voren dat er 19 bomen zwaar beschadigd waren door de storm in die zin dat de kroon zwaar beschadigd was en dat er zware takken waren afgebroken.

Vragen

• Hoeveel bomen zijn gekapt?
• Van hoeveel bomen was de stam afgebroken?
• Waren er bomen ontworteld?
• Hoeveel bomen waren er zwaar beschadigd?

Reden voor kappen

Uit het bericht van de dorpsraad en uit informatie van medewerkers van het waterschap komt naar voren dat de veiligheid de reden was voor het kappen van de bomen. Voor alle duidelijkheid: tijdens de lokale zware storm was er sprake van een onveilige situatie.

Niet naar voren komt om welke veiligheid het als argument voor het kappen gaat. Naar onze waarneming is de veiligheid van de waterkering niet in het geding geweest en is ondanks de stormschade aan de bomen de dijk niet beschadigd. Ook gevaar voor nog meer vallende takken vanuit de bomen die overeind zijn gebleven lijkt beperkt, aangezien die bomen en hun takken de ultieme praktijktoets op het vlak van veiligheid hebben doorstaan.

Naar onze waarneming mocht veiligheid dan ook geen reden tot kappen zijn, temeer omdat na doorzagen van de stammen bleek dat de bomen gezond waren. Het ging om populieren waarvan bekend is dat ze beschadigingen heel makkelijk weer overgroeien.

Vragen

• Als veiligheid het argument is geweest, om welke veiligheid gaat het dan?
• Is er onderzoek door een deskundige gedaan naar de veiligheid van de bomen na de storm?
• Zo ja dan willen wij graag kennis nemen van de betreffende rapportage. Zo nee, op grond waarvan komt U dan tot de conclusie dat veiligheid in het geding was?
• Waarom zijn bomen die niet waren aangetast toch gekapt?
• Waarom is er niet voor gekozen om de beschadigde bomen, eventueel met een vormsnoei, te laten doorgroeien?
• Waarom is niet volstaan met het gebruikelijke opruimen van de afgebroken takken om daarna in alle rust te oriënteren op eventuele vervolgstappen?

Zorgplicht Wet Natuurbescherming

Artikel 1.11 van de Wet Natuurbescherming legt ieder een zorgplicht op ten aanzien van de natuur. Het uitgangspunt van de zorgplicht is – aldus de memorie van toelichting – dat burgers, ondernemers en overheden alle handelingen die een nadelig effect zouden kunnen hebben op dieren en planten achterwege laten. Degene die een bepaalde handeling wil verrichten moet zich daarom vooraf op de hoogte stellen van de aanwezige natuurwaarden, de kwetsbaarheid ervan en de mogelijke gevolgen daarvoor van zijn handelen.

Vragen

• Heeft het waterschap zich voorafgaand aan de kap op de hoogte gesteld van de aanwezige natuurwaarden?
• Wat was de eventuele uitkomst van dit onderzoek?
• Zijn de onderzoeken naar de bomenrij langs het Volkerak, die in het verlengde van de gekapte bomenrij staat betrokken?

Beschermde soorten

Volgens onze leefden op en rond de gekapte de Ruige dwergvleermuis, de Laatvlieger en de Gewone dwergvleermuis. Verder kwamen er jaarrond beschermde vogelnesten, bijvoorbeeld van de Buizerd voor.

Het kappen van de bomen was in onze opvatting dan ook in strijd met artikel 3.1 van Wet Natuurbescherming voor wat betreft de jaarrond beschermde vogelnesten en in strijd met artikel 3.5 ten aanzien van de vleermuizen, tenzij een ontheffing was verleend.

Alsternatief zou WSHD in theorie kunnen handelen volgens de gedragscode Wet Natuurbescherming die op 22 januari door de Minister voor de waterschappen goedgekeurd. Weliswaar heeft WSHD deze gedragscode nog niet vastgesteld en in de organisatie verankerd. Dat neemt niet weg dat werken volgens deze code blijk zou geven van zorgvuldigheid ten aanzien van de beschermde diersoorten.

Gelet op de snelheid waarmee de kap is georganiseerd en uitgevoerd beschouwde WSHD dit kennelijk als een calamiteit. De gedragscode bevat ook een hoofdstuk voor het omgaan met beschermde soorten bij calamiteiten.

De gedragscode stelt: het desbetreffende waterschap treedt zo mogelijk onmiddellijk in overleg met een ecologisch deskundige over de werkwijze die in die situatie in redelijkheid en billijkheid het meeste recht doet aan de bescherming van de juridisch beschermde soort(en). Het waterschap handelt in overeenstemming met dit advies. Het advies, de genomen maatregelen en de eventuele effecten op beschermde soorten worden gedocumenteerd.

Vragen

• Is een ontheffing op basis van de Wet Natuurbescherming voor het kappen van de bomen verkregen of aangevraagd?
• Is gewerkt volgens de bovengenoemde gedragscode en is het advies van een ecologisch deskundige ingewonnen en gevolgd?
• Als e.e.a. overeenkomstig de gedragscode is gedocumenteerd ontvangen in het kader van onze controlerende rol wij graag deze documentatie.

Herplant

Uit het bericht van de dorpsraad van Oude Tonge begrijpen wij dat er ter plekke herplant zou plaats vinden .

Vragen

• Vindt herplant van tenminste alle bomen plaats? Op de plek van kappen of elders?
• Wanneer wordt deze herplant gerealiseerd?

Communicatie

Op 21 juni 2019 hebben wij schriftelijke vragen gesteld over de bomenrij die in het verlengde staat van de nu gekapte bomen. We hebben nog geen antwoord mogen ontvangen. Grootschalige kap organiseren uitvoeren gaat kennelijk sneller dan simpele vragen van het bestuur beantwoorden. In de eerdere vragen hebben we ook gesproken over communicatie. In een nieuwsbericht van 23 juli 2019 meldt het waterschap nog ‘We doen ons best om zoveel mogelijk bomen te behouden’

Gelet op eerdere berichtgeving is bij velen nu het beeld ontstaan dat het waterschap heeft geprofiteerd van de storm en dit heeft aangegrepen om ongewenste bomen te kappen.

Vragen

• Wat vindt het college van de communicatie bij deze kwestie?
• Was het niet beter geweest om de VV van de rigoureuze kap op de hoogte te stellen?
• Waarom is niet helder naar de media gecommuniceerd wat er zou gaan gebeuren en wat hiervoor de argumentatie was?
• Waarom is er geen contact en overleg met de Vereniging Natuur en Landschap Goeree Overflakkee geweest?
• Overweegt het College om zelf de Omgevingsdienst en het Openbaar Ministerie te informeren teneinde onderzoek te laten plaats vinden naar het handelen van het waterschap?

Het beeld van Water Natuurlijk is dat onnodig gezonde bomen zijn gekapt en dat hiermee de Wet Natuurbescherming is overtreden. We hopen dat de antwoorden op onze vragen tot een bijstelling van dit beeld zal leiden.

We hopen echter nog meer dat dit de laatste keer is dat we tot dit soort constateringen komen.

Indien u reageert door:

• een concrete datum te noemen op zo kort mogelijke termijn om met een groenbeheerplan te komen waarin bovenstaande suggesties worden opgenomen die in de kern die niets meer zijn dan het pragmatisch opvolgen van wettelijke eisen,
• een plaats en periode te noemen voor herplant van tenminste het gekapte aantal bomen
• helder te communiceren naar de omgeving over wat gebeurd is en hoe dit wordt hersteld,

dan hoeft u wat onze fractie betreft bovenstaande vragen niet in detail te beantwoorden. Wij houden immers nog meer van goed doen dan van goed schrijven.