Of ik een stukje kon schrijven over het landelijk beeld van de waterschapsverkiezingen? Ja, dat moest wel kunnen dacht ik. Maar dat valt dus niet mee.
Vier jaar geleden zocht ik de websites van de waterschappen af om te inventariseren welke dagelijks besturen er waren gevormd. Op een enkele site stond een persbericht van voorlichting dat er een nieuw college van heemraden was gevormd. Vaker moest je echter een aantal keren doorklikken voor je wat info vond. Soms vond je niks. Dat zou nu toch wel wat beter zijn?
Ik zou zeggen probeer eens op het internet Uitslag waterschapsverkiezingen 2023. Ik kon niet vinden hoeveel algemeen bestuursleden er namens Water Natuurlijk deze bestuursperiode eind maart van start zijn gegaan. Alleen op basis van de voorlopige uitslag het bericht dat BBB de nieuwe grote winnaar was en dat Water Natuurlijk wederom en de Partij van de Arbeid het deze keer goed hadden gedaan. VVD en vooral CDA waren de grote verliezers.
Dus dan maar voor de definitieve cijfers naar (site van de) Kiesraad. Maar daar vind je de uitslag per waterschap en per gemeente. Dat wil zeggen, behalve het proces-verbaal van waterschap Brabantse Delta. Dat ontbreekt; van slechts 20 van de 21 waterschappen is het pv te vinden.
Dat heb ik dus bij Brabantse Delta zelf opgehaald.
Overigens ook opvallend: op de websites van de deelnemende partijen is meestal ook niets te vinden. Dat is misschien nog te begrijpen bij de Algemene Waterschapspartij die een flinke nederlaag leed. Maar ook op de landelijke sites van Water Natuurlijk en PvdA is niets over de uitslag te vinden. De laatste berichten op het Verkiezingsgedeelte betreft een oproep te gaan voor de verkiezingen omdat die belangrijk zijn. Dan zou je toch verwachten dat de uitslag ook staat vermeld en dat de kiezers die voor de partij hebben gestemd, worden bedankt. Maar nee!
En dan de uitslag. Landelijk zijn er 518 zetels te verdelen, meer dan in 2019 want de geborgde zetels namens het bedrijfsleven zijn onlangs vervallen. De opkomst was met 53,1% iets hoger dan in 2019 toen 51,3% van de kiesgerechtigden kwam opdagen.
Van de 518 belanden er 118 bij nieuwkomer BBB. Ongelooflijk als je bedenkt hoe weinig mensen in de agrarische sector werkzaam zijn. Bovendien ijveren de agrariërs binnen de waterschappen voor tarieven die voor boeren gunstig zijn maar voor stedelingen ongunstig. De agrariërs hebben - dat is bekend - een goede PR-machine die zorgt dat alle Nederlanders denken dat ze onmisbaar zijn voor onze voeding en de natuur. De pastorale van het goede herdertje zoals we die kennen uit de romantiek leeft voort met de lachende koe op de kaas en blije kippen op de eierdozen.
Water Natuurlijk werd landelijk gezien de voor de derde x de grootste van de gevestigde partijen. Een prachtig resultaat. Namens WN mogen weer meer dan 90 AB-ers van start gaan in de nieuwe periode. Ik wens ze daarbij veel succes.
De vraag is echter hoeveel heemraden we in de DB’s zullen mogen leveren. In de meeste waterschappen werd BBB de grootste en die zullen niet willen formeren met GroenLinks en D66 in de provincie en niet met Water Natuurlijk bij de waterschappen.
Het CDA voor wie deelnemen altijd belangrijker is dan de precieze inhoud was er voor de tweede keer een nederlaag. Te verwachten valt dat BBB graag met CDA en VVD zal formeren waar natuur en klimaat niet op de eerste plaats komt.
Ik ben benieuwd in hoeveel van de 21 dagelijkse besturen CDA en VVD uiteindelijk ondanks hun verlies, plaats kunnen nemen. En natuurlijk in hoeveel Water Natuurlijk ondanks de winst kan meedoen.
Gelukkig werd Water Natuurlijk in een aantal waterschappen (Stichtse Rijnland, Schiedam-Krimpenerwaard, Noorderzijlvest, Aa en Maas, de Dommel, ) de grootste en zal daar het initiatief kunnen nemen zodat daar Water en Natuur voorop zullen staan. In Amstel, Gooi en Vechtstreek werd de PvdA de grootste die zeker met Water Natuurlijk een college zal willen vormen.
Wat dat allemaal gaat opleveren aan bestuursprogramma’s, wacht nog op de uitkomst van de formaties die bij de meeste waterschappen nog niet is afgerond. In de Waterschapswet wordt hiervoor een maximale termijn van drie maanden, dus tot 15 juni genoemd.