Volop kansen voor energieopwekking via water, dijken, stuwen en daken

35.000 zonnepanelen. Dat is het aantal dat Wetterskip Fryslân plaatst op 13 van haar rioolwaterzuiveringen. Het Wetterskip is inmiddels toe aan nummer 12: Warns. De op te wekken zonne-energie op al deze zuiveringen is bijna 9.000.000 kWh/jaar. Dat staat gelijk aan 3.000 huishoudens. Een goede stap. Er is echter nog zoveel meer energieopwekkingspotentieel bij Wetterskip Fryslân. Potentieel wat heel hard nodig is. Friesland telt zo’n 290.000 huishoudens. Om die te voorzien van duurzame energie is een hele uitdaging. Eerst de daken maar eens vol met zonnepanelen. Dat is wat Water Natuurlijk Fryslân betreft een logische stap.

Maar er kan meer. En er moet meer. Het waterschap heeft met al haar gebouwen en areaal de unieke mogelijkheid om hier veel in te betekenen voor Fryslân. Meer dan alleen het opwekken van energie voor eigen gebruik. Het waterschap wil energieneutraal zijn in 2025. Met haar water, kunstwerken, dijken en zuiveringsinstallaties is er echter een perspectief om de lat hoger te leggen. Om de blik te verruimen, te richten op Fryslân, dus verder dan de eigen organisatie.

Fryslân wil in 2050 onafhankelijk zijn van fossiele brandstoffen. Om dat te halen is er veel inzet nodig. Partijen met meer mogelijkheden kunnen hier een belangrijk positief verschil maken.

Steeds meer waterschappen gaan aan de slag met opwekken en opslaan van duurzame energie. Zo wordt er onderzoek gedaan naar de potentie van dijken voor zonne-energie. Op een binnendijk in Zeeland zijn onlangs voor het eerst in Nederland panelen geplaatst. Ook aquathermie, warmte uit oppervlaktewater, biedt kansen. Het is een bron van duurzame verwarming en koeling van huizen en andere gebouwen. Afgelopen jaar heeft het kenniscentrum van de waterschappen, het STOWA, de Aquathermie viewer gelanceerd. Deze viewer brengt de potenties van warmte uit oppervlaktewater (TEO) en afvalwater (TEA) op regionaal en lokaal niveau gedetailleerd in beeld. Voor het waterrijke Friesland zijn er mogelijkheden. Uit onderzoek van STOWA blijkt dat zeker 50 procent van de gebouwen in Nederland in potentie verwarmd kan worden met aquathermie.

Ook gemalen en stuwen kunnen bijdragen. Zo heeft Waterschap Vallei en Veluwe een van haar stuwen uitgerust met een waterrad dat 21 huishoudens van energie kan voorzien. En Waterschap Aa en Maas heeft vier relatief grote stuwen op het oog voor energieopwekking.

En wat betreft de rioolzuiveringsinstallaties waar we dit verhaal mee begonnen: daar zijn meer kansen dan zon op dak. Slib van rioolwaterzuiveringsinstallaties kan gebruikt om biogas van te produceren. Duurzame slibverwerking is een dubbelslag, want levert niet alleen energie op maar draagt ook bij aan het terugwinnen van waardevolle stoffen zoals cellulose, fosfaat en biomassa.

Kortom, veel kansen om te onderzoeken en te grijpen. Water Natuurlijk Fryslân onderstreept daarbij dat het ecologische, landschappelijke en omgevingsbelang uiterst zorgvuldig in de afweging moet worden meegenomen.

Extra inzet op opwek en opslag kan waterschappen veel brengen. Denk daarbij aan maatschappelijke waardering of aan financiële baten. Vooral belangrijk is de impuls die hier vanuit gaat. Een geslaagde energietransitie – dat is de hoofdprijs voor elk waterschap. Immers, waterschappen ervaren als geen ander de effecten van klimaatverandering.

En – er gaan geluiden rond – dat meer inzet op aquathermie voor Fryslân een megabonus op kan leveren… Er wordt wel gezegd dat door toepassing van aquathermie het oppervlaktewater afkoelt. Daardoor wordt de kans op een Elfstedentocht vanzelf groter…

Kijk voor meer informatie op: