Het verhaal van de Lekdijk is het verhaal van HDSR

Een van de manieren om deze verhalen te laten zien, is het herstellen van de historische heul vlakbij Jaarsveld. Een heul is een oud water voor een duiker zoals we dat nu kennen. Het zijn uitwaterende klepduiker of -sluis, waarbij de klep dichtvalt bij hoog rivierwater, zodat het Lekwater niet de polders in stroomt. Bij inundaties tijdens oorlogen, werd het juist andersom gebruikt - het werd een inlaat om de polders achter de dijk onder water te zetten als verdedigingslinie tegen de vijand. Een voorloper van het huidige gemetselde bouwwerk speelde dan ook een belangrijke rol bij de inundatie in het rampjaar van 1672 voor de verdedigingslinie door de Oude Hollandse Waterlinie. Ook in de Tweede Wereldoorlog werd de Heul bij Vogelenzang (Rolafweg-Zuid in Jaarsveld) nog gebruikt door de Duitse bezetter in het najaar van 1944 in een poging om de oprukkende geallieerde troepen tegen te houden. Een groot deel van het westelijke gedeelte van de Lopikerwaard liep daardoor onder water.

Met de versterking van de Lekdijk zou het mooi zijn als de enige complete heul nog in ons gebied, die bij Wiel en Vogelenzang, in alle eer en glorie te herstellen. Dat werd dan ook gevraagd door het Algemeen Bestuur in de aangenomen motie 2019-4 van PvdA, Water Natuurlijk, CDA en Partij voor de Dieren. Helaas blijkt nu dat de financiering vanuit de financiering van de Lekdijk als vanuit de gemeente Lopik, onvoldoende is voor het herstel van deze historische heul.

Water Natuurlijk begrijpt de financiële situatie van zowel de Sterke Lekdijk als van de gemeenten. Helaas zal waarschijnlijk hetzelfde gelden voor de heul bij Schalkwijk, bij de historische thuisplek van het Hoogheemraadschap Lekdijk Bovendams waarvan HDSR de erfopvolger is. Gevoegd bij de mogelijke verkoop van het dijkhuis in Jaarsveld, dreigt de cultuurhistorie van het water, van het waterschap en van het belang van de Lekdijk te verdwijnen. Daarom stelde woordvoerder cultuurhistorie Gerda Oskam namens Water Natuurlijk de vraag: hoe kunnen we niet de stenen, maar wel het VERHAAL van de Lekdijk, de inundaties, de inlaten, de doorbraken publiektoegankelijk maken? Water Natuurlijk zou graag zien dat bijvoorbeeld met studenten van de Hogeschool Utrecht, RTV Utrecht of i.s.m. ANWB of Netwerk Digitaal Erfgoed er werk wordt gemaakt door HDSR van het cultuurhistorische VERHAAL van de Lekdijk.

Het college antwoordde dat de wens om het cultuurhistorische verhaal van de Lekdijk te behouden, gedeeld wordt. Men is nog in gesprek met de gemeente Lopik, maar ook met bijvoorbeeld de provincie Utrecht om alle mogelijkheden te onderzoeken voor het herstel van de Heul bij Wiel en Vogelenzang. Daarnaast stuurt het college een brief over de toekomst van het Dijkhuis in Jaarsveld, iets ten oosten van de Heul, binnenkort naar het Algemeen Bestuur.

Wordt vervolg dus!