Grondwater en de verbreding van de A27 bij de Raad van State

Voor de verbreding zoals uitgewerkt in het tracébesluit 2020 is het nodig om tijdens de bouw het risico van onder water lopen van het folie en de betonnen bak bij Amelisweerd te voorkomen. Hiervoor heeft Rijkswaterstaat een methode bedacht waarbij over een lengte van 2 x 1,9 km het folie en de Bak wordt “ingepakt” in 70 m diepe bentonietwanden. Deze methode is nog niet eerder op deze schaal toegepast en onduidelijk was in 2020 wat dit voor consequenties heeft voor de grondwaterstanden in Amelisweerd en omgeving tijdens en na de bouw. Daartoe zijn door twee verschillende instanties grondwateronderzoeken gedaan. Het model voor de te nemen maatregelen is door HDSR als onvoldoende beoordeeld om reële voorspellingen te kunnen doen over de mogelijke consequenties.. Deltares ontwikkelde de afgelopen jaren een nieuw model opnieuw ter beoordeling zou moeten gaan naar HDSR.

Een eerder tracébesluit is in juli 2019 vernietigd door de Raad van State vanwege de stikstofproblematiek. Door de toename van het autoverkeer zou de voorgestelde verbreding de ecologische kwaliteit van Natura 2000 gebieden verslechteren, wat in strijd is met de Europese Habitatrichtlijn. Om stikstofruimte te vinden heeft het Rijk daarna acht agrarische bedrijven in Gelderland en Utrecht opgekocht om de vrijkomende stikstofruimte te benutten voor de verbreding van de Ring Utrecht. Het is aan de Raad van State om te oordelen of dit juridisch houdbaar is en of het Rijk nu wel voldoet aan de Habitatrichtlijn.

Tegen het trac;ébesluit 2020 (nogmaals aangepast in 2022) is opnieuw beroep aangetekend door de Kerngroep Ring Utrecht samen met onder meer de Vrienden van Amelisweerd en de Sportvereniging Kampong. Op 19,20 en 21 november wordt de zaak door de Raad van State behandeld. Dat de Raad hier drie dagen voor uittrekt is bijzonder en zegt veel over hoe complex het besluit is en hoeveel weerstand het heeft opgeleverd.

Onderdeel van de behandeling door de Raad van State is het nieuwe grondwatermodel dat door Deltares is ontwikkeld en basis zou moeten zijn voor de vergunningverlening van de grondwaterbalans van HDSR. Jan Morren van de PvdD en Gerda Oskam namens Water Natuurlijk stelden daarom schriftelijke vragen aan HDSR of en hoe zij een dit nieuwe grondwatermodel beoordelen. Uit de antwoorden blijkt dat HDSR het nieuwe model van Deltares als "goed" beoordeeld. Echter,: "Pas op het moment dat Rijkswaterstaat, als uitvoerende partij, een watervergunning bij HDSR aanvraagt voor het onttrekken en eventueel lozen van grondwater op het oppervlaktewater, kan HDSR beoordelen of Rijkswaterstaat voldoende aannemelijk maakt dat er voldoende maatregelen getroffen worden om grondwaterstandsverhogingen en verlagingen tegen te gaan."

Inmiddels hebben de Provincie Utrecht en de Gemeente Utrecht namens de regio een alternatief plan voor de regio laten uitwerken door twee ingenieursbureaus. Dit alternatief biedt volgens de modelberekeningen een gelijkwaardige en verkeersveilige oplossing voor de bereikbaarheid. Het beperkt de kosten en de bouwrisico’s in vergelijking met het Tracébesluit. Het draagt positief bij aan de leefbaarheid in de regio, en heeft een lagere stikstof- en CO2-uitstoot. In dit alternatieve plan hoeft de A27 niet verbreed te worden om deze doelen te behalen. Inmiddels hebben ook de gemeenten De Bilt, Bunnik, Nieuwegein, Zeist, Stichtse Vecht en Houten steun betuigd aan dit alternatief plan. Het hoeft geen betoog dat ook Water Natuurlijk voor dit alternatief is.