Hoe houden we onze voeten droog?

Veilig wonen, werken en recreëren in Nederland, dat grotendeels onder de zeespiegel ligt, kan alleen door 3.700 kilometer aan dijken. N.a.v. nieuwe normen voor de waterveiligheid van ons allemaal nu door klimaatverandering en bodemdaling de uitdagingen van de waterveiligheid alleen maar groter worden, dient voor 2050 in totaal 2000 kilometer dijken worden versterkt. Dat wordt gedaan door het Hoogwater Beschermingsprogramma waaraan alle waterschappen 40% aan financiering bijdragen, het Rijk 50% en het waterschap waar de te versterken dijk. 10%.

HDSR is het eerste waterschap dat aan de beurt is om de noordelijke Lekdijk te versterken. Zonder de noordelijke Lekdijk loopt heel West-Nederland, waarvan de bodem ook nog eens zakt, gevaar. Met de zeespiegelstijging, de extremen in het weer en de extremen in de wateraanvoer van de Rijn, is het existentieel voor de Randstad dat de Lekdijk wordt versterkt. De versterking gebeurt onder verantwoordelijkheid van onze hoogheemraad Els Otterman en de verwachting is dat rond 2030 de versterking van de Lekdijk afgerond is. Ondertussen wordt de versterking van de andere dijken gestart.

Na inspectie van alle dijken blijkt dat de totale opgave van de dijkversterking groter is geworden. Door duurdere grondstoffen, vertraging, enz. wordt de gehele dijkversterking fiks, heel fiks duurder. Er is minimaal 2,5 miljard extra nodig voor de totale dijkversterking. In de systematiek 50% rijk, 40% alle waterschappen en 10% eigen waterschap, zou dat voor HDSR neerkomen op een verhoging van de solidariteitsbijdrage van 9,2 miljoen pj naar 16,1 miljoen pj vanaf 2030. En dat is ook nog eens erg onzeker.

Het Algemeen Bestuur besprak de voorwaarden in het voorstel van de Unie van Waterschappen over de verhoging van de financiering.

De mitsen zijn:

• Elk waterschap moet instemmen
• Het Rijk moet 1,25 miljard extra bijdragen (en dat is in ieder geval mij op dit moment nog niet bekend of dit op Prinsjesdag al geregeld is)
• Er komt een plan van aanpak om de kosten te beheersen en projecten opnieuw te beoordelen op doelmatigheid en effectiviteit (besluitvorming in 2025)
• Er moet stabiliteit komen in de solidariteitsbijdrage.

Woordvoerder Sterke Lekdijk, Gerda Oskam: "het is een catch 22. We kunnen de dijkversterking noch stoppen of vertragen. Water Natuurlijk staat voor waterveiligheid, voor bloemrijke dijken, voor solidariteit met andere waterschappen, maar we staan ook voor solide financiën. Voor Water Natuurlijk is daarom voorwaardelijk of alle waterschappen en het Rijk voor100% instemmen met het voorstel van de Unie van Waterschappen."

Tijdens het commissiedebat Water in de Tweede Kamer op 24 september, antwoordde de nieuwe minister voor Infrastructuur en Waterstaat, Madlener van de PVV, dat in het regeerprogram geen geld is uitgetrokken voor het deltaprogramma, maar dat hij in 2025 in gesprek gaat met de waterschappen. Gerda: "dat antwoord wekt niet meteen veel vertrouwen op dat het kabinet over de brug komt. Het hoogste orgaan van de Unie van Waterschappen, beslist uiteindelijk op 13 december over deze problematiek. In die ledenvergadering zit onze dijkgraaf, Jeroen Haan. Hij zal een duidelijk mandaat moeten meekrijgen van het Algemeen Bestuur."