De Hollandse IJssel veiliger en nog mooier

HDSR versterkt de regionale waterkering aan de noordoever van de Gekanaliseerde Hollandse
IJssel (GHIJ). We noemen het gekanaliseerd, niet omdat deze prachtige rivier is rechtgetrokken, maar omdat de rivier aan beide zijdes wordt gereguleerd. In 1285 werd deze voormalige rivierarm van de huidige Lek afgesloten door de IJsseldam bij Lopikerkapel. Aan de andere zijde, bij Gouda, wordt het water gereguleerd door de historische Waaiersluis die in bezit is van HDSR. Na Gouda is de Hollandse IJssel weer gewoon een rivier met getijdewerking en mondt uiteindelijk uit in de Nieuwe Maas. Langs de noordzijde van de Gekanaliseerde Hollandsche IJssel ligt een dijk die het achterliggende gebied beschermt tegen overstromingen. Deze dijk slingert door het Centraal- Hollandse landschap en loopt dwars door historische stadskernen zoals Montfoort en
Oudewater. De dijk heeft niet alleen een functionele, maar ook een belangrijke culturele en landschappelijke waarde. 

De GHIJ is een voormalige primaire waterkering die als onderdeel (met een flink bedrag erbij) van het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) op orde wordt gebracht. Op 21 december 2022 heeft het
algemeen bestuur al het voorkeursalternatief vastgesteld. Vervolgens is op 19 september 2024 is het algemeen bestuur geconsulteerd over de verschillende synergiekansen. Daarbij heeft het algemeen bestuur een duidelijke voorkeur uitgesproken voor een tweetal maatregelen; de verbreding van de Gekanaliseerde Hollandsche IJssel ter hoogte van de Bokkenkade in Oudewater en de herinrichting van het Natuurnetwerk-Nederland-gebied (NNN) Waardsedijk. 

Om met die laatste te beginnen: tussen Montfoort en Oudewater wordt een meestromende nevengeul aangelegd met een lengte van circa 240 meter. Hiermee wordt zowel de waterveiligheid verbeterd als een bijdrage geleverd aan een waterrobuust en klimaatbestendig watersysteem, KRW-doelen en het vergroten van de biodiversiteit en waterkwaliteit. Hiervoor wordt de huidige waterkering landinwaarts verplaatst, waarbij het grondlichaam van de bestaande waterkering grotendeels behouden blijft. Tussen de bestaande en de nieuwe waterkering wordt de nevengeul ontgraven. Hiermee ontstaat een eiland in de GHIJ. Binnen de nevengeul wordt voor beide oevers een natuurvriendelijke variant toegepast. De nevengeul wordt, vanwege natuurwaarden, niet toegankelijk voor vaarverkeer en recreanten. Woordvoerder Gerda Oskam is hier zeer blij mee "het verbetert de waterkwaliteit en biodiversiteit en is ook nog eens zeer mooi om te zien als je over het jaagpad langs de Hollandse IJssel wandelt. Echt een aanrader!"

Ter plaatse van de Bokkenkade in Oudewater is de GHIJ relatief smal. Dit zorgt voor een bottleneck in de aan- en afvoercapaciteit van water en onveiligheid voor het vaarverkeer. Daarom wordt de huidige waterkering, bestaande uit een grondlichaam en beschoeiing, vervangen door een zelfstandig waterkerende constructie. De GHIJ wordt over een lengte van circa 650 meter verbreed door de bestaande waterlijn enkele meters (gemiddeld 2,2 meter) landinwaarts te verleggen. Het wandelpad dat nu op de kade ligt, wordt ook landinwaarts verplaatst. Gerda Oskam: "Op deze manier wordt dit gedeelte veiliger en versterkt het de landschappelijke waarde van deze dijk. Zowel inwoners als de vele recreanten op het water en op de kade kunnen  zo nog meer genieten van deze mooie rivier. Water Natuurlijk is voorstander van het genieten van water, een maatschappelijke meerwaarde die niet boekhoudkundig berekent kan worden."