Bloemrijke dijken = sterke dijken

Om zeker te zijn dat een bloemrijke dijk inderdaad een veilige en stabiele dijk zou opleveren werd een paar jaar geleden in het kader van het Hoogwater Beschermingsprogramma Innovatie het onderzoeksproject Future Dikes gestart. Het eerste deel van het onderzoek werd op 4 juni gepubliceerd op een symposium op de Radboud Universiteit in Nijmegen.

De onderzoekers vergeleken hiervoor vegetatie, bodem en erosiegevoeligheid van zoden van bestaande soortenrijke dijken met die van de traditionele grasdijken. Hiervoor werden onder meer treksterkteproeven en grote overslagproeven (met heel veel water) uitgevoerd op bestaande soortenrijke grasbekleding. Uit de verschillende proeven bleek dat de soortenrijke dijkbekleding tenminste net zo sterk is als de gangbare grasbekleding en bovendien veel biodiverser.

Onze eigen hoogheemraad Els Otterman die gaat over de versterking van de Lekdijk sprak op het symposium hierover wat tevens werd opgepakt door de NOS. Els sprak bij het symposium in Nijmegen over wat zij als hoogheemraad namens Water Natuurlijk bijdraagt aan het project op een symposium . "Wij oogsten zaden van onze eigen dijk op plekken waar we voorafgaand aan de versterking al mooie bloemrijke delen hadden, bijvoorbeeld op het traject tussen Wijk bij Duurstede en Amerongen, en in soortenrijke uiterwaarden stroomopwaarts, Zo krijgen we zaadmengsels die passen bij onze dijk en ons deel van het rivierengebied - dat maakt het extra waardevol voor de biodiversiteit. Samen met onze ecoloog willen we ook het maaibeheer op al onze dijken verbeteren." Dat maaibeleid - een keer per jaar maaisel afvoeren en liefst in etappes maaien - is voor de bloemrijkdom belangrijker dan zaaien. Zo kunnen ook de kosten gedrukt worden, zegt Te Nijenhuis. "Er is een slimme aanpak bedacht waarbij we maar een deel inzaaien en vervolgens de natuurlijke verspreiding koesteren. Dat maakt dat we de bloemrijke dijken vanuit het HWBP ook kunnen betalen."

Ecoloog Hans de Kroon: “De soortenrijke dijkbekleding is tenminste net zo veilig als grasgedomineerde dijkbekleding. Aangezien de soortenrijke dijkbekleding veel meer plantsoorten omvat en meer verschillende insecten aantrekt, draagt deze dijkbekleding bovendien bij aan het behoud van de biodiversiteit in het rivierenlandschap.

De rivierdijk kleurt bovendien door het vele water van deze maanden op delen prachtig paars van knoopkruid, geel van boterbloemen en groot streepzaad en wit van margrieten, walstro en duizendblad, met zo nu en dan een grote pol helderblauwe grasklokjes. Bij elkaar gaat het om tientallen soorten wilde grassen en bloeiende kruiden. Die vormen een dijkbekleding die vanwege hun diepere worteling beter bestand is tegen zomerse droogte en "minimaal zo sterk is tijdens hoogwater".

In de komende dertig jaar moeten er 1.500 kilometer aan Nederlandse dijken worden versterkt om te voldoen aan de nieuwe veiligheidsnormen. Het onderzoeksteam hoopt dat de Nederlandse dijken van de toekomst een stuk bloemrijker zijn dan de huidige grasdijken en stelde daarom een handreiking samen met aanbevelingen voor de aanleg en de ontwikkeling van bloemrijke dijken. De onderzoekers geven onder andere advies over bodemsamenstelling, het beheer en het juiste zaaimengsel voor deze dijken.