Gedurende de bezichtiging van twee uur worden we geïnspireerd door het enthousiasme voor het bedrijf en de visie, waarmee naar de toekomst gekeken word. Ook leren we veel over het kweken van Bromelia’s, maar onze interesse gaat toch vooral uit naar het waterbeheer en het zo efficiënt mogelijk gebruiken van grondstoffen inclusief energie.
We gaan eerst naar de wateropslag van het bedrijf. Het grote bovengrondse waterbassin van 7000m3 is goed zichtbaar vanaf de Industriestraat, maar de bodem ligt 2 meter onder maaiveld. Het bassin is afgedekt met folie zodat er geen licht bij het water komt. Om het water goed te houden mogen er geen algen en bacteriën in gaan leven. Het bassin is maar een klein deel van de werkelijke opslag en feitelijk meer een de korte voorraadruimte voor het regenwater en als het water gebruikt wordt in de kas. De echt grote opslag zit ondergronds. LKP Plants heeft meerdere waterbronnen in de bodem, op wisselende dieptes. Er kan water ingepompt worden en worden onttrokken op 10, 20, 30 en 40 meter. Normaal wordt de waterbel gevuld en geleegd vanuit de middelste 2 bronnen. De afgelopen twee jaren heeft het bedrijf geen water afgevoerd naar het oppervlakte water, de omliggende sloten. En gezien de afgelopen natte maanden is dat wel bijzonder. Wat nog bijzonderder is, is het feit dat het bedrijf bij de teelt van Bromelia niet perse een dergelijk voorziening nodig heeft. Het bedrijf is nu volledig zelfvoorzienend en heeft ruimte om over te stappen naar andere gewassen die een grotere en kritischere watervraag hebben als Bromelia’s.
In de afgelopen Verenigde Vergadering vastgestelde watergebiedsvisie heeft het waterschap de visie om als geheel Schieland Noord zelfvoorzienend te zijn in 2100. Dit lijkt een onmogelijke opgave, maar de hier opgedane kennis en visie laat zien dat er zeker mogelijkheden liggen om stap voor stap het doel te bereiken.
Binnen in de kas vallen we van de ene in de andere verbazing. De kas is een semi-gesloten kas. Zodra je naar binnen gaat voel je de wind je tegemoet komen en moet de deur ook weer snel achter ons dicht. De planten staan er mooi bij en dat komt omdat ze permanent in de juiste condities worden gehouden. Dit geldt maar voor een zeer beperkt deel van de kas, namelijk precies bij de planten tot (soms maar) een meter erboven. Dit gebeurt middels een ingenieus systeem van luchtkoeling of verwarming in de containers, waarop de potplanten staan. De lucht heeft ook zoveel mogelijk de juiste luchtvochtigheid en voedingstoffen. Ook kunnen robot-sproei-installatie de planten nog extra van water en voeding voorzien.
Het is telen op een zeer innovatieve, zelf met marktpartijen ontwikkelde, manier waar het bedrijf ook nog veel in moet leren. De ervaring die de 3 broers en hun ouders voor hen, hebben opgedaan is nog maar beperkt bruikbaar. Hans: “We benutten nu waarschijnlijk nog maar op 60% van het potentieel van deze kas, er is nog veel meer uit te halen”.
Daarom heeft het bedrijf ook meerdere proefopstellingen waarbij ze kunnen experimenteren hoe het bedrijfsproces te verbeteren. De Nederlandse (en ook internationale) onderzoeksinstituten kijken en doen graag mee, want wie wil er niet leren bij het bedrijf van de toekomst.
Het meest verrast worden we in de klimaatkamer, waar de juiste omstandigheden worden gecreëerd die vervolgens de kas in worden geblazen. Alles met als doel om een gemiddelde etmaal temperatuur te creëren van 21° C bij de planten. Als de zon zich nadrukkelijker laat zien gaan de gordijnen in de kas wat meer dicht en wordt er natte koele lucht onder de planten geblazen. De lucht wordt gekoeld door het langs bevochtigd karton te laten waaien. Het is een soort radiator, maar dan wel een die veel groter is dan in de gemiddelde auto. Boven in de kas gaat automatisch een raam open waardoor de te warm geworden lucht ontsnapt. “Het verbruik ligt nu al 30% lager dan in de oude kas en als we het proces verder weten te optimaliseren moeten we wel tussen de 50% a 60% energie kunnen besparen”, geeft Hans aan.
De laatste stop is de behandelruimte
van het water. Hier wordt het water dat de kas in gaat gemengd met voedingsstoffen.
Ook komt hier het water dat van de planten afkomt weer terug. Dit water wordt gezuiverd
en weer hergebruikt. De kas loost dus verder geen water, niet naar het
oppervlakte water en ook niet naar de riolering. Alleen in geval van
calamiteiten in het bedrijfsproces, enorm verkeerde voedingssamenstelling of
ziekten, kan het vuile water extra gezuiverd worden en wordt er geloosd op de
riolering. En dat allemaal volgens de geldende wet- en regelgeving.
Voor HHSK als oppervlakte
waterbeheerder is dit een makkelijk te controleren bedrijf. Er zullen geen
emissies vanuit deze kas in het oppervlakte water terecht komen want er is niet
eens een lozingspunt aanwezig.
Als ik na afloop naar huis
rijd, ben ik enorm enthousiast en zie ik wederom in wat je kan bereiken als je
een goede visie hebt en er vol voor gaat. Dit sterkt me enorm om te blijven
strijden voor een toekomst bestendig watersysteem met een goede water
kwaliteit. Niet omdat het van Brussel moet, maar omdat we dat zelf willen omdat
wij daarvoor staan als Water Natuurlijk.
Vragen of opmerkingen? Neem
contact op met Erik Hovingh (erik.hovingh@hhsk.nl).