Kamerbrief
In de brief wordt aangegeven dat al veel maatregelen zijn genomen en dat de voortgang wordt gevolgd via het Landelijk Dashboard. Tegelijkertijd wordt erkend dat de opgave groot blijft. In verschillende regio’s worden de waterdoelen nog niet gehaald. Met name de belasting vanuit de landbouw – door nutriënten en meststoffen – vormt een serieuze belemmering.
Uit de analyse komt naar voren dat Nederland waarschijnlijk voor een groot deel van de KRW-doelen kan voldoen. Dat komt doordat deze doelen naar verwachting gehaald worden, of omdat een beroep op een uitzondering juridisch verdedigbaar lijkt.
Voor doelen die wél haalbaar zijn, maar waarvoor de benodigde maatregelen niet of onvoldoende worden genomen, ligt dat anders. In die gevallen is volgens de landsadvocaat een beroep op een uitzondering juridisch zwak. Dit speelt volgens de Landsadvocaat vooral bij de overschrijdingen van nutriënten, de daaraan gerelateerde metalen, gewasbeschermingsmiddelen en, in mindere mate, bij biologische doelen die met deze stoffen samenhangen. Daarnaast blijft er een aanzienlijke groep doelen waarvoor nog onzeker is of een uitzondering standhoudt.
Inbreukprocedure en boete
Wanneer Nederland ten onrechte een uitzondering toepast, kan de Europese Commissie na 2027 een inbreukprocedure starten. Dat kan volgens de landsadvocaat leiden tot een boete van meer dan 5 miljoen euro en/of een dwangsom die kan oplopen tot 350.000 euro per dag (128 miljoen euro per jaar).
Zonder aanvullende inzet haalt Nederland de waterkwaliteitsdoelen dus niet. Het is daarom noodzakelijk dat het kabinet kiest voor forse reductie van landbouwemissies. Een scherpere meststoffenregulering en een forse terugdringing van het gebruik van bestrijdingsmiddelen zijn noodzakelijk. Alleen zo ontstaat er voldoende ruimte om de waterkwaliteit structureel te verbeteren en de Europese verplichtingen tijdig na te komen.