Eikenprocessierups gericht bestrijden
Biologische bestrijdingsmiddelen blijken sterk in opmars bij de bestrijding van de eikenprocessierups. Maar die zijn niet zo onschuldig als ze klinken. Deze middelen doden niet alleen eikenprocessierupsen, maar ook de rupsen van ruim 100 soorten onschadelijke nachtvlinders. Die nachtvlinders zijn op hun beurt weer een belangrijke voedselbron zijn voor de vogels. Ook kunnen de bacteriepreparaten huidirritatie veroorzaken bij mensen en mogelijk ook huisdieren.
Toch gebruikt ruim de helft van de 355 gemeenten in Nederland bacteriepreparaten of aaltjes. Helaas voegt waterschap Rijn en IJssel zich daar helemaal in. Het waterschap heeft contact gezocht met de gemeenten en hen gevraagd of samen kan worden opgetrokken in de bestrijdingsaanpak. Waterschap Rivierenland is iets terughoudender. Weliswaar bestrijdt het de eikenprocessierups eerst door te spuiten met een biologisch bacteriepreparaat (preventief). Maar om onnodige schade aan natuur en biodiversiteit te vermijden, wordt vooraf gecontroleerd op beschermde vlindersoorten. Vanaf half juni wordt de rups, waar nodig, weggezogen (curatief).
Dat het ook anders kan, laat onder andere de gemeente Wageningen zien. De rupsen hebben natuurlijke vijanden, vooral mezen zijn gek op de voedzame rupsen en zorgen daarmee voor een afname van het aantal rupsen. Om het mezen aantrekkelijk te maken zijn op drukbezochte plekken waar groepen eiken staan mezenkasten opgehangen, zodat nestgelegenheid ruimschoots voorhanden is. Vogels hebben baat bij een gevarieerd voedselaanbod, dus dat Wageningen zijn bermen en grasstroken laat ontwikkelen tot mooie kruidenrijke bermen is ook voor de natuurlijke bestrijding van de eikenprocessierups een voordeel. De insectenrijke bermen lokken vogels, die op hun beurt weer rupsen eten.
Om de overlast en het risico op gezondheidsklachten te beperken bestrijdt Wageningen de rupsen echter ook, maar zonder gebruik van bestrijdingsmiddelen. Vanaf het moment dat de rupsen zich gaan verzamelen in nesten kunnen ze worden opgezogen met een grote stofzuiger. Dat is een milieuvriendelijke bestrijdingsmethode waarmee tevens de brandharen worden verzameld en onschadelijk gemaakt.
De Vlinderstichting roept op om per direct het gebruik van bestrijdingsmiddelen te minimaliseren en te beperken tot plekken met ernstige overlast binnen de bebouwde kom. Eventueel kan er in het vroege voorjaar met aaltjes worden gespoten, omdat verwacht wordt dat er in het vroege voorjaar minder rupsen aanwezig zijn en daardoor slechts tot beperkte schade leidt. Voor beheersing van de eikenprocessierups in het buitengebied heeft de Vereniging van Bos- en Natuurterreineigenaren (VBNE) een praktijkadvies eikenprocessierups uitgebracht.
