Interviews

Waldo von Faber staat graag midden in de nacht op de dijk glasalen te tellen. Of op de Westeinder meerval-onderzoek te doen, of in de veenweiden met een melkveehouder over het waterpeil te praten. In de afgelopen bestuursperioden was hij als Hoogheemraad namens Water Natuurlijk gedreven aan het werk voor -onder andere- schoon water. Een terugblik.

Waar ben je het meest trots op?

“Op drie dingen: het maatregelenpakket voor de Kaderrichtlijn Water (KRW), de Bubble Barrier bij Katwijk en het actieplan biodiversiteit. De maatregelen voor de KRW gaan over de periode tot en met 2027. Niet alleen de maatregelen zijn daarin vastgelegd, ook een groot deel van de financiering en uitbreiding van de teams die daaraan werken. Dat is een heel grote stap naar schoon en natuurlijk water en ik ben er heel trots op dat dat unaniem door de VV is vastgesteld. Dat is een goed fundament voor de komende periode. Ook het actieplan biodiversiteit is unaniem aangenomen. Dat is belangrijk, want we moeten de achteruitgang van planten- en diersoorten herstellen. We hebben daar veel aandacht aan besteed. Wat ik heel leuk vond was het maken van de filmpjes over de “Tiny Five”, onze 5 icoonsoorten (link).”

> Interview gaat verder onder de foto

Durf je successen te vieren

“In een bestuursperiode krijg je 2 of misschien 3 maal een kans om iets te realiseren dat niet in het coalitieakkoord staat. Die kans moet je grijpen als het kan. In mijn periode was dat de Bubble Barrier in Katwijk en het archeologisch depot, ook in Katwijk. Dat depot komt in de buurt van ons gemaal en gaat verschillende informatiecentra en museums huisvesten: over de Romeinen, over plastics en over het waterverhaal. Dat is een mooie win-win[FWv1] .”

Waarom stop je als Hoogheemraad?

“Ik heb altijd gezegd dat ik na twee perioden als bestuurder stop. Dat is voor mij een principezaak. Twee perioden van 4 jaar is lang, en ik vind dat je dan ruimte moet maken voor nieuwe inzichten. Je moet ook de jongere generatie ruimte bieden. Dat is ook beter voor het democratisch gehalte. Ik heb het met veel plezier gedaan, maar twee termijnen is voor mij een principiële grens.”

Het Waterschapsbestuur wordt een steeds politieker orgaan. Hoe kijk jij daar tegenaan?

“Dat is een logische ontwikkeling. Verdeling van schaarste vraagt een politiek besluit, dat geldt voor geld maar ook voor de beschikbaarheid van zoet water. Water en Bodem Sturend is daar een logisch gevolg van. In Nederland heeft elke vierkante meter minimaal 3 bestemmingen. Dan moet je keuzes maken.

Het waterschap moet op basis van haar kennis meer macht, meer invloed ontwikkelen. Als autoriteit gaan optreden. Dat doen we ook steeds meer, bijvoorbeeld in brieven die we naar andere overheden schrijven. Kijk ook naar de Gnephoek bij Alphen. Op de keuze van de locatie heeft Rijnland formeel geen zeggenschap, maar we kunnen wel 100% watercompensatie eisen. Dat komt neer op een waterberging die 90 m neerslag kan opvangen.”

Als je het principieel wilt regelen moeten we de wet veranderen, zonder wet moet je er pragmatisch mee omgaan zonder je uitgangspunten te verloochenen.”

Zijn er hardere regels nodig?

“Op termijn moet het waterbeheer anders. Dat is het perspectief. De uitwerking moet je samen doen. Dat is voor mij een kenmerk van Water Natuurlijk. Wij zeggen niet: gooi het waterpeil gelijk flink omhoog en wat dan de gevolgen zijn voor boeren en andere gebruikers is niet ons probleem. De uitwerking moeten we samen doen met alle sectoren en ze stimuleren en helpen met de verandering. Daarom hebben we ons ook hard gemaakt voor het Landbouwportaal, waar agrariërs coaching kunnen krijgen en subsidie voor maatregelen. Ik geloof meer in evolutie dan in revolutie. Maar je moet wel een streep in het zand zetten waar dat nodig is.”

Waarom is schoon water zo’n belangrijk punt voor jou?

“Werken aan waterkwaliteit is ook werken aan natuurherstel en aan biodiversiteit. Als je het hebt over natuur, denken de meeste mensen dan aan natuur boven de grond. Maar langs en onder water is ook natuur en dat is veel. Je kan daar heel veel winnen, met de KRW-maatregelen maar bijvoorbeeld ook met maaibeheer. Je hoeft dan minder te doen, dus dat is voordelig en het levert resultaat. Het vraagt wel een andere manier van kijken naar beheer, van onszelf maar ook van grondeigenaren langs het water.”

“Om de doelen van de KRW te halen moet ook de agrarische sector haar bijdrage leveren door maatregelen en aanpassing van de bedrijfsvoering. Ik heb heel veel gesprekken gevoerd met boeren en telers. Soms lastig, maar er is waardering over en weer. Één van de leukste reacties kwam van een boer die zei: “Met deze groene jongen kan je afspraken maken”.

Aanpakken moeten we vooral doen op polderniveau. Dan kan je maatwerk leveren. Een veelbelovend project is Aarlanderveen, een van onze inspiratiepolders. En we moeten de agrarische collectieven blijven ondersteunen, die werken aan agrarisch natuurbeheer. Je moet het ook een beetje tijd geven. Soms lukt iets niet, dan slaat een natuurvriendelijke oever niet aan. Maar dan moet je het blijven proberen. Je werkt immers in en met de natuur, die laat zich niet dwingen zoals wij dat graag zien.”

“Aanpakken doen we ook samen met de vissers, zowel de sportvissers als de beroepsvissers. We hebben samen een meervalonderzoek gedaan in de Westeinder en we zijn nu bezig met een nulmeting biodiversiteit. De Visstandbeheercommissie Rijnland (VBC) is een goed werkende VBC en daar ben ik trots op.”

Wat vind je het leukste in je bestuurswerk?

“Ik vind inhoudelijk bezig zijn het leukste. En wat ik heel erg leuk vind zijn de bezoeken in het veld en de gesprekken die je dan voert. Letterlijk met je laarzen in de modder staan, of zelfs in het water. Ik ga ook graag in gesprek met boeren, of zoals laatst met een tuincentrum waar we afspraken hebben gemaakt over stimuleren van waterbewust tuinieren. Of ‘s nachts samen met je ambtenaren op de dijk glasalen tellen. Daar kan ik heel vrolijk van worden.”

Wat is je advies aan Water Natuurlijk?

“Doorgaan met samenwerken. Ik geloof heilig in ‘samen’. En vooral durf je successen te vieren. Als je tweederde haalt als resultaat is dat mooi. We hebben dan de neiging om vooral naar dat ontbrekende derde deel te kijken, maar vier ook wat je wél bereikt.”

“En Water Natuurlijk moet echt werk maken van het betrekken van jongeren. In tegenstelling tot landelijke partijen heeft Water Natuurlijk geen jeugdopleiding of jongerenafdeling. Daar moeten we wel naar toe. Het helpt jammer genoeg niet dat Water Natuurlijk geen financiële ondersteuning krijgt, zoals de landelijke partijen dat we krijgen.”

“We hebben een mooie, diverse en uitgebreide kandidatenlijst. Ik heb er alle vertrouwen in dat we met Water Natuurlijk een mooi vervolg gaan geven aan wat we hebben bereikt.”