Terugblik Watercafé: Dijkexcursie IJssel & Berkel

Tijdens het watercafé werden op de fiets dijkversterkingsprojecten bij Zutphen bezocht onder leiding van Margo de Wolf. Margo was jarenlang bij Rijkswaterstaat als hoofd van het district beheerder van de IJssel en de Rijkswegen op de Veluwe en in noordwest Overijssel. Momenteel is ze fractievolger voor Water Natuurlijk Rijn en IJssel. De deelnemers van de excursie waren dus in goede handen bij deze beschermvrouwe. Hierbij delen we een korte terugblik van de spetterende excursie.

Dijkaanpak met ruimte voor de rivier

We begonnen aan de Zuidkant van Zutphen bij de Ludgersdijk (Bronsbergen). Deze dijk is redelijk standaard, in het buitengebied met een steil talud aan de buitenzijde (rivierkant) en een meer aflopend talud aan de binnenzijde. Daardoor is een dijk sterker als het water hoog staat en ertegen aan slaat.
De dijk daar moet versterkt gaan worden in het kader van het Hoogwate3beschermingsprogramma ook wel HWBP. Tijdens het programma is er gelukkig veel aandacht voor bewonersparticipatie en samenloop met verkeersprojecten.

Van daaruit hadden we ook uitzicht op de dijkaanpak Cortenoever Voorsterklei, aan de westoever van de IJssel. In het kader van Ruimte voor de Rivier is de oude dijk verlaagd en meer naar het binnenland een nieuwe sterke dijk aangelegd. Hiermee is veel extra ruimte gecreëerd voor de rivier bij hoog water en voor ontwikkeling van de natuur. Bij overstromen van dat gereserveerde gebied kan de waterstand op de IJssel met wel 28 centimeter zakken. En dus elders meer ruimte geven.

Vistrap Berkel en waterspeelplaats de Waterwerken

Het vervolg van onze route over de dijk bracht ons bij de uitmonding van de Berkel bij het gemaal Neder Helbergen. De vistrap zorgt ervoor dat vissen uit de IJssel de Berkel in kunnen zwemmen. Wist je trouwens dat de Berkel een langere watergang is dan de IJssel?

Langs de kade in het centrum van Zutphen is veel aandacht besteed aan de inpassing in de omgeving van de dijkversterking die hier is uitgevoerd. Het bijzondere stadsgezicht van Zutphen moest beschermd. Hier geen groot dijklichaam, maar meer een kade die waar nodig extra is opgehoogd langs de weg. Her en der coupures aangebracht zodat de relatie tussen het oude centrum van Zutphen en de kade in stand blijft. En daarmee het prachtige zicht op de IJssel.

Ook bijzonder is de waterspeelplaats “de Waterwerken”. Kinderen ontdekken hier hoe water stroomt en wordt tegengehouden door dammetjes.

Bij het laatste deel voor de Spoorbrug is de dijk/ kade weer op een andere manier versterkt, met grote basaltblokken die tevoorschijn kwamen bij het opruimen van te versterken kadedelen en zo duurzaam zijn hergebruikt.

Al met al was het een interessant excursie met veel te zien over dijkversterking. En wat Margo betreft ook nog eens aan de mooiste rivier van Nederland: “De IJssel kronkelt, meandert en brengt scheepvaart én recreatie op een vriendelijke manier samen.” Water Natuurlijk zet zich er graag voor in om met het versterken van de dijken rekening te houden met een inrichting die ecologisch en landschappelijk verantwoord is.

Relevantie achtergrondinformatie:

https://www.wrij.nl/dijkversterking-denelter

https://www.wrij.nl/informatiebijeenkomst-dijkversterking-den-elterweg-zutphen-hebben-gedaan

https://onzeijssel.nl/