Een interessante fietstocht door Groot Merwede en Rijnenburg

Groot Merwede en Rijnenburg zijn de gebieden voor de nieuwe ontwikkelopgave van de gemeente Utrecht. Samen met de provincie en de omliggende gemeenten en HDSR dienen in dit gebied vanaf 2035 in totaal 67.500 tot 79.500 woningen en ruim 33.500 tot 45.500 arbeidsplaatsen te worden gerealiseerd. Essentieel daarbij is de aanleg van de zogenaamde Merwedelijn, de hoogfrequente snelle tramverbinding vanaf het station Utrecht via de woningbouwlocatie aan de Merwedekanaalzone, via het gebied Westraven en Nieuwegein naar Rijnenburg die zo'n 80.000 passagiers per dag zou moeten kunnen vervoeren omdat geen van de deelnemers veel meer (auto)verkeersbewegingen wenst. Het is enorm ingewikkelde puzzel om een dergelijke lijn te ontwerpen met ongelijkvloerse kruisingen met (snel)wegen, het Amsterdam Rijnkanaal, fietspaden, enz. Daarnaast vergt het een miljarden investering vanuit het Rijk waarvoor de gemeenten en de provincie hard lobbyen. Zonder deze Merwedelijn die de gebieden van het meest westelijke puntje in RIjnenburg tot aan het station Utrecht CS in 15 minuten met elkaar moet kunnen verbinden (met liefst ook nog een overstapmogelijkheid op de tramlijn tussen IJsselstein en Utrecht), kan niet voldaan worden aan de woningbouwopgave. 

Zowel Rijnenburg als het deel van Groot Merwede ten zuiden van de A12, in Galecop langs de Galecopperwetering, zijn daarnaast oude (vanaf de 12e/13e eeuw) polders met een complexe bodemstructuur. Niet voor niets is er in al die eeuwen geen woningbouw in die polders gekomen. Mede dankzij de inspanningen van onze hoogheemraad Els Otterman en haar ambtelijke organisatie, de open houding van de verantwoordelijke gedeputeerde Huib van Essen (GL) en verantwoordelijke wethouder Eelco Eerenberg (D66) wordt er door provincie, gemeentes, HDSR en de ontwikkelaar BPD goed samengewerkt om op een zo klimaatbestendige wijze deze woningbouw te realiseren. In Rijnenburg zijn de plannen al verder gevorderd dan in het deelgebied ten zuiden van de A12 van Groot Merwede. In Rijnenburg is er door HDSR voorwaarden gesteld voor woningbouw met o.a. een groot waterbergingsgebied aan de noordkant van de polder.

Om alle plannen en puzzels inzichtelijk te maken organiseerden de provincie en gemeente Utrecht een fietstocht langs de puzzelstukken van deze grootste woningbouwopgave van Nederland. Namens Water Natuurlijk fietsten Martin Jansen en Gerda Oskam mee. Zonder de voorspelde regen en met ruim 90 deelnemers verdeeld over 4 groepen fietsten we vanaf het verticale groene gebouw Wonderwoods via 4 stops waar we uitleg kregen van ambtenaren van de gemeenten Utrecht en NIeuwegein, de provincie Utrecht en HDSR naar een heerlijk zonnige jachthaven Marnemoende in IJsselstein.  Gerda: "de woningbouwplannen voor deze gebieden zijn op zich niet nieuw, de eerste visie die ik ooit gezien heb is uit 2005, maar van al deze plannen lijken de huidige het meest haalbaar. Toch blijft het heel erg complex om dit allemaal te realiseren in de logistieke draaischijf van het land voor het auto- en scheepsverkeer en in polders die eigenlijk nooit bedoeld zijn voor woningbouw. Bovendien willen we natuurlijk allemaal dat de plannen klimaatbestendig worden gerealiseerd en het gebied, het groen, de woningen en arbeidsplekken die er komen enorme piekbuien of lange droogteperiodes aan kan. Voorwaar geen sinecure in deze tijd van snelle klimaatverandering. Gelukkig wordt er tegenwoordig door gemeenten en provincie goed samengewerkt met HDSR. Dat is in Leidsche Rijn, de grootste VINEX-locatie van het land is, ook wel gedaan - maar is helaas nog altijd geen automatisme, zie de onenigheid tussen de gemeente Zuideplas en het Hoogheemraadschap van Schieland en Krimpenerwaard. "