Inzet fractie Water Natuurlijk Brabantse Delta periode mei/juni 2025 Algemeen Bestuur en commissies

Dit was een bijzondere vergadering. In deze vergadering werd de voordracht van de vertrouwenscommissie bekend en werd door het Algemeen Bestuur unaniem gekozen voor Joris Bengevoord. De fractie van Water Natuurlijk is verheugd met de voordracht, we zien in de nieuwe dijkgraaf een goed bestuurder die samen met ons als Algemeen Bestuur de problemen van het waterschap op een krachtige wijze te lijf kan gaan. We wensen hem veel succes toe en hopen op een prima samenwerking.

In deze vergadering stonden de eerste Bestuur rapportage (BURAP), de jaarrekening 2024, de kadernota 2026 en kostentoedeling als belangrijkste agendapunten op de agenda. Daarnaast nog een krediet aanvraag voor groot onderhoud van Bouvigne, de wijziging van de belastingsamenwerking en de zienswijze op de samenwerkingsbegroting van Aquon op de agenda. Die laatste stukken waren wat Water Natuurlijk in orde en uiteindelijk zijn die als hamerstukken doorgegaan naar het Algemeen Bestuur. Dat gold ook voor de BURAP, waarvan we kennis genomen hebben. Op 7 mei was de beeldvormende vergadering, de oordeelsvormende vergadering was op 28 mei

De jaarrekening 2024 laat een beperkt nadelig saldo zien, terwijl een aanzienlijk groter nadelig saldo was begroot. Dat is goed nieuws en wordt veroorzaakt door hogere kosten voor de Belastingsamenwerking West Brabant en lagere kapitaallasten. Complimenten aan Karin van den Berg, ons DB-lid met de portefeuille Financiën, en aan het gehele waterschap. Ook de eerste vier maanden van 2025 lopen financieel en projectmatig op schema.

De kostentoedelingsverordening voor 2026 baseert zich op vernieuwde belastingwetgeving. Deze is nog niet ideaal en verdere stappen zijn gewenst om duidelijker te belasten op basis van principes de vervuiler betaalt en profijtbeginsel. Voor nu is de vernieuwde belastingwetgeving een feit en wordt deze per 2026 geïmplementeerd. Complexe thematiek waarin keuzes gemaakt moeten worden op basis gebiedskenmerken en tariefdifferentiatie. Het waterschap heeft de commissie Financiën goed meegenomen in alle analyses benodigd om tot juiste keuzes te komen, waardoor de besluitvorming vlot verliep.

Ook de Kadernota 2026-2030 is behandeld. Hierin wordt beleid op hoofdlijnen met bijbehorende financiële kaders vastgesteld. Van groot belang zijn de extra gelden voor het impulsprogramma KRW (Kader Richtlijn Water) waardoor een extra stap gezet wordt richting het halen van de KRW-normen. Deze normen hebben betrekking op schoon en voldoende water. Hoe lofwaardig dit ook is, het blijft te betreuren dat ook met deze extra inspanning de wettelijke KRW-doelstellingen die per eind 2027 behaald zouden moeten worden, niet gerealiseerd gaan worden. Wel straalt het impulsprogramma uit dat het Waterschap zich niet meer beperkt tot alleen de vormgave van de eigen bijdrage maar ook achter andere partijen aangaat die waterkwaliteit en hoeveelheid beïnvloeden. Zo wordt een KRW-ambassadeur aangesteld die alle gemeenten in het werkgebied van het Waterschap gaat bezoeken om tot een aanpak per gemeente te komen. Gemeenten kunnen bijvoorbeeld werken aan versneld volledig scheiden van riool- en hemelwaterafvoer, vergroten riool overstorten waardoor overstorten verminderen en terugbrengen verharding waardoor meer water kan infiltreren.

Op de agenda stond de adviesnota "Werkwijze commissies (het niet meer parallel vergaderen) op de agenda en het instellen van een audit commissie. Daarnaast was er een beeldvormende sessie over de ontwikkelingen van onze internationale activiteiten.
Van die laatste hebben we kennis genomen. Er wordt veel gedaan en een enthousiaste medewerker nam ons mee in de resultaten en uitdagingen.

Wat betreft de adviesnota, heeft onze fractievoorzitter Ron Dujardin in de werkgroep een belangrijke rol gespeeld en treed ook namens die werkgroep als woordvoerder op. Hoewel onze fractie nog steeds voorstander is van het parallel vergaderen, hebben we goed meegewerkt naar een voorstel die in de commissie werd besproken. In de nieuwe structuur vindt elke woensdag een vergadering plaats, met op een avond twee vergaderingen achter elkaar en is er een week gereserveerd voor grote beeldvormde onderwerpen of een thema AB. Tijdens de behandeling vroegen meerdere fracties om geen behandelende(oordeelsvormende) commissie in de week voor het AB zodat men die periode ook kan gebruiken voor overleg en afstemming. Dit was afwijkend van het oorspronkelijke voorstel, maar besloten is om dit met een algemeen amendement in de AB vergadering voor te stellen en dan het gewijzigde voorstel vast te stellen. Enkele andere suggesties kregen geen brede steun, maar kunnen fracties in de vergadering alsnog inbrengen. Onze fractie is positief over het gewijzigde voorstel en vindt dat we eerst verder ervaring op moeten doen om te kijken of dit werkt.
Met het voorstel voor de audit commissie kan onze fractie instemmen. We zullen ook Gert Logt voordragen als kandidaat voor die werkgroep, die feitelijk een werkgroep is vanuit de commissie financiën.

Op de agenda stonden als oordeelsvormende punten, de aankoop van een agrarisch bouwblok binnen het project Markdal Noord, daarnaast het belangrijke punt de KRW impulsnota. Verder een kredietaanvraag voor de ecologische verbindingszone Steenbergse Vliet en Ligne Steenbergen, een uitvoeringskrediet 1e fase Binnenbijster (Westelijke Langstraat) en het project ecologische verbindingszone Landstad de Baronie en krediet voor aanpak van de blauwalg.

Enkele projecten zijn goedgekeurd die een fraaie bijdrage gaan leveren aan natuur en behalen KRW-doelstellingen. De aankoop van grond in Markdal-Noord vormt de afronding van een traject waarin het gehele Markdal weer zijn natuurlijke meanderende loop terugkrijgt. Een traject begonnen door enkele bewoners die in 2006 een wandeling langs de Mark maakten en op sommige stukken blauwalg aantroffen terwijl elders helder water stroomde. Ons lid Joop van Riet is hier al lang actief bij betrokken en is inspirerend komen inspreken. Groot compliment aan hem en alle betrokkenen en het waterschap om dit project volledig afgerond te krijgen. Recreatie krijgt aandacht en recreanten zullen het prachtige Markdal waarderen wat het zo noodzakelijke draagvlak voor natuur ondersteunt.
De impuls nota wordt ook door onze fractie onderschreven. Natuurlijk moet er meer gebeuren om de KRW doelen te halen en zijn we er zeker nog niet in 2027. Daarover zullen we in de Algemeen Bestuursvergadering bij de behandeling van de kadernota terug komen. De impulsmaateregelen zijn overigens in samenwerking tussen de Brabantse waterschappen en de provincie vastgesteld. Ook dat onderschrijven we, immers we zullen er samen de schouders onder moeten zetten. Ook gemeenten moeten meer bijdragen om de KRW (Kader Richtlijn Water) te gaan halen.

Enkele EVZs (Ecologische Verbindings Zones) worden vormgegeven. Een EVZ gaat de Steenbergsche Vliet verbinden met Halsters Laag. Doelsoorten waaronder de vogelsoort Blauwborst, de libel Glassnijder, de Meervleermuis en de Waterspitsmuis gaan hiervan profiteren. Ook een EVZ Landstad de Baronie wordt gestart; 14 km van een totaal van de uiteindelijke 25km worden aangepakt. De rest volgt later en wacht op verwerving gronden. Tenslotte wordt ook de Binnenbijster uitgevoerd. Een gebied van 60ha waarmee de de meest kwetsbare kern van het N2000-gebied Westelijke Langstraat beschermd wordt. Water Natuurlijk kan deze voorstellen steunen en zijn wat hen betreft hamerstukken.
 

Helaas kon, door dat deze parallel liep met de commissie Waterketen en Joep ons burgerlid helaas verhinderd was, niemand van onze fractie aansluiten bij deze vergadering. Het waren overigens alleen beeldvormende onderdelen die we als fractie zelf kunnen terug kijken. Het betrof een ingekomen stuk van de fractie West Brabant Water Breed, over vee op de dijken als inbreng bij de stukken die in de commissie voorlagen. 
Voorstellen van het waterschap: Het houden van groot vee op de dijken is vanwege de risico's op beschadiging door o.a. hun hoeven niet meer toegestaan als begrazing op de dijken. Wel mogen geiten en schapen gehouden worden voor begrazing alleen niet in de periode 1 april- 1 oktober. Hierover wil West Brabant Water Breed graag een discussie. Dit komt bij de drie beeldvormde onderwerpen aan de orde:

Scenario analyse doelmatig beheer regionale keringen in  relatie tot eigendom, onderhoud waterkeringen door het waterschap en aanpassing van de waterschapsverordening, beleidsregels en gesloten seizoen. Onze fractie zal zich bij de oordeelsvormende vergadering nog beraden over ons standpunt.

Op de agenda stond ter informatie de samenvatting van de zuiveringsspiegel, daar heeft de fractie kennis van genomen. beeldvormend stond  de vier speerpunt projecten van de SNB (Ons samenwerking orgaan voor slibverwerking) op de agenda. Dit onderdeel werd gedaan door de directeur van SNB. Het was een heldere presentie met een blik naar de toekomst. Water Natuurlijk staat achter de doelen, mede omdat die leiden tot meer circulariteit en helpt met de doelen voor klimaat neutraal verwerken. We kunnen dan ook instemmen met de upgrading van lijn 1 en 4 om die stappen te maken naar de toekomst.
Ook kregen we een presentatie van het tactisch plan 2.0 voor de modernisering van onze riool zuiverings installaties (RWZI's). Het was een heldere presentatie waarbij duidelijk wordt dat er straks keuzes zijn te maken, houden we de zaak instant, voldoen we aan wet en regelgeving, of maken we verdere ambitieuze stappen om tot een beter zuiveringsresultaat te komen. Water Natuurlijk is voorstander van dat laatste, maar omdat het plan niet voorziet in een doorwerking van die keuzes in de toekomst, de snelheid van handelen en de kosten zullen we daarover in het Algemeen Bestuur bij de behandeling van de kadernota een motie indienen.

Met het regionaal plan Energiesysteem "West Brabant Energie in balans"  kan onze fractie instemmen. Dit is een samenwerking tussen alle overheden in West Brabant en zeer belangrijk om de problemen voor de toekomst op te lossen. Ook het waterschap zal daar zijn steentje aan bijdragen.
 

Een lange en ook belangrijke vergadering want we stellen de kadernota als opmaat naar de begroting 2026 vast. Maar er waren meer agendapunten en dus begonnen we al om 16.00 uur met deze vergadering die uiteindelijk tot na middernacht duurde.
Het eerste agendapunt was de behandeling van de adviesnota werkwijze commissies. Hierbij dus het algemeen amendement (dat we nog iets aangepast hebben na overleg met indieners van losse amendementen) dat uiteindelijk werd vastgesteld door het AB. Volgens de nu vastgestelde werkwijze gaan we voorlopig aan de slag en zullen later evalueren of er nog extra aanpassingen mogelijk zijn. We hebben afgesproken dat er ruimte is om de twee commissies die op een avond plaatsvinden flexibel te houden zodat op basis van de drukte op de agenda dit nader ingevuld kan worden. De commissie voorzitters hebben hier een belangrijke rol. De werkgroep wordt bedankt voor haar inzet en uiteraard ook onze fractievoorzitter die een trekkende rol heeft gespeeld.

Daarnaast stond de jaarrekening op de agenda.
Tijdens de algemeen bestuursvergadering van 25 juni is de jaarrekening vastgesteld. Gevraagd is om een goed overzicht van ingediende moties en toezeggingen alsmede meer inzicht in grote strategische vraagstukken. Hoewel de jaarrekening negatief sluit, is dat beduidend minder dan de begroting (1,1 miljoen t.o.v. 10,2 miljoen) Er wordt dus financieel een gedegen beleid gevoerd.
Ook de adviesnota KRW impulsmaatregelen Brabant stond op de agenda.
Eind 2027 dienen we als waterschap te voldoen aan de kaderrichtlijn water (KRW). We zijn er nog lang niet en met de provincie en de drie waterschappen is een impulsprogramma gemaakt om een inhaalslag te maken. Een inhaalslag voor de jaren tot en met 2027. Op basis van een rapport van Arcadis is bekeken wat er allemaal moet gebeuren en waar extra ingezet dient te worden. De kosten worden verwerkt in de kadernota voor de begroting 2026. De fractie Natuurterreinen heeft een motie ingediend en is aangenomen die aansluit bij onze motie bij de begroting: welke maatregelen dienen na 1-1-2028 nog genomen te worden en geeft daarbij indicatief aan welke kosten hierbij horen.

Vaststellen ontwerp kostentoedelingsverordening Watersysteembeheer
Door wijziging van het belastingsysteem voor de waterschappen is er een nieuw kostentoedelingsverordening gemaakt. Dit is een zorgvuldig doorlopen proces geweest en in de AB vergadering moest deze vastgesteld worden. Als waterschap komen we net in een andere tabel terecht  omdat in ons werkgebied het aantal inwoners per vierkante km hoger is dan 500 en valt dit ongunstiger uit voor de inwonersbijdrage (ingezetenen). Binnen de Unie van Waterschappen met het betreffende ministerie is afgesproken dat we, conform hetgeen in de wet staat werken met de meest actuele situatie, dus  peildatum 1-1-2025. Dit komt overeen met de datum voor de WOZ-bepaling. Sommige fracties wilden terug naar 1-1-2024. Op zichzelf kan dit maar dan zal op termijn het bedrag sneller ineens stijgen en wij hebben bewust gekozen voor de meest actuele situatie en een geleidelijke verhoging van de bijdrage voor de ingezetenen. Mensen die echt hiermee in de knel komen kunnen gebruik maken van de kwijtscheldingsregeling.

Tenslotte hadden we de bespreking over de Kadernota. 
De fractie Water Natuurlijk kan met de hoofdlijnen van de kadernota instemmen. We danken de organisatie en de portefeuillehouder (Karin van den Berg) voor de heldere stukken. Toch hebben wij nog enkele opmerkingen gemaakt. Zo vragen wij om meer ambitie bij de aanpak van onze riool zuiveringsinstallaties (RWZI's) en een doorkijk in de aanpak en de kosten en de doelen die we willen behalen. Dit is ook belangrijk voor het behalen van de KRW doelen.
Daarnaast willen wij dat in de meerjarenbegroting ook na 2027 gelden gereserveerd worden voor het verder werken aan de KRW doelen. Voor beide onderdelen hebben wij een motie ingediend.  De motie RWZI is aangehouden omdat we op gelijke stemmen uitkwamen. De motie KRW doelen werd unaniem aangenomen! Tenslotte hebben we opnieuw gepleit voor een stevige rol voor ons waterschap als hoeder van schoon en voldoende water. Een motie daarover hebben wij ondersteund.